Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gamze Şimşek
Danışman: Şebnem Kandil İngeç
Özet:
Bu çalışmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB)’nın 2017 yılında yayınlamış olduğu taslak Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı kazanımlarını ve MEB’in öğretmen atamada değerlendirmeye aldığı Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT) fizik öğretmenliği sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine (YBT) göre sınıflandırmaktır. Programda yer alan kazanımların bilişsel ve bilgi düzeylerini bilmek öğretmenin kazanımları anlamasına ve dersi nasıl sunacağı hakkında fikir sahibi olmasına yardımcı olması açısından alan yazına katkı sağlayacağı umulmaktadır. Zamanla öğrenme-öğretme ihtiyaçlarının değişmesi, Bloom taksonomisinin günümüz bilgi birikimleri ve yeni anlayışlar doğrultusunda beklentiyi tam karşılayamaması nedeniyle yeniden düzenlenmesine sebep olmuştur. YBT iki boyuttan oluşan (yatay ve dikey) tablo şeklini almış, üstbiliş kavramını pratiğe aktarmış, daha tutarlı ve görsel hale gelmiştir. Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman analizi yapılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Fizik Dersi Öğretim Programı kazanımlarını içeren yazılı dokümanlar ve 2016 yılı ÖABT fizik öğretmenliği sorularını içeren yazılı dokümanlar kullanılmıştır. Bu çalışmada incelenen doküman 2017 Taslak Fizik Dersi Öğretim Programı kazanımları ve 2016 yılı ÖABT Fizik öğretmenliği sınavı
vi
soruları belirlenmiştir. Araştırmada incelenen doküman Talim Terbiye Kurumu ve ÖSYM’nin internet sitesinden indirilmiştir. Araştırmadaki veriler doküman incelemesi türlerinden kategorik analiz ve frekans analizi teknikleri yardımıyla incelenmiştir. İçerik analizi yapılırken kodlama yapılmış, bulgular tanımlanmış ve ortaya çıkan sonuçlar yorumlanmıştır. Veri analizi aşamasında YBT’yi içeren bilgi ve bilişsel süreç boyutunun yer aldığı Krathwohl (2002) tarafından oluşturulan tablo kullanılmıştır. Araştırma kapsamında 2017 taslak fizik öğretim programı içeriğinden 9. sınıflarda 44, 10. sınıflarda 39, 11. sınıflarda 62, 12. sınıflarda 68 olmak üzere toplam programda yer alan 213 kazanım ve ÖABT Fizik öğretmenliği içeriğinden 40 alan, 10 alan eğitimi olmak üzere 50 adet soru incelenmiştir. Yapılan analizin sonuçlarına göre 2017 yılındaki Fizik Öğretim Programında, bilgi boyutu basamaklarından daha çok kavramsal bilgiye yönelik kazanımlar yer alırken en az üst bilişsel bilgiye yer verilmiştir. Program kazanımları bilgi boyutunda %12,65’i olgusal bilgi, %61’i kavramsal bilgi, %25,31’i işlemsel bilgi ve %0,46’sı üstbilişsel bilgi boyutunda bulunmaktadır. Bilişsel süreç boyutunda ise %4,21’i hatırlama, %45,51’i anlama %15,95’i uygulama, %23,93’ü çözümleme, %6,55’i değerlendirme ve %3,27’si yaratma basamağında bulunmaktadır. 2016 ÖABT Fizik Öğretmenliği sorularının analizinin sonuçlarına göre bilgi boyutuna %6’sı olgusal bilgi, %40’ı kavramsal bilgi, %50’si işlemsel bilgi, %4’ü üst bilişsel bilgi boyutunda bulunmaktadır. Bilişsel süreç boyutunda %12’si hatırlama, %20’si anlama, %24’ü uygulama, %18’i analiz, %24’ü değerlendirme ve %2’sinin yaratma basamağında olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında 2017 Taslak Fizik Dersi Öğretim Programı kazanımları ile 2016 yılı ÖABT Fizik öğretmenliği sınavı sorularının YBT analizlerinin örtüşme durumu ortaya koyulmuş ve tüm sonuçlar bazında önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler : Yenilenmiş Bloom Taksonomisi, Fizik Öğretim Programı, ÖABT Fizik Öğretmenliği, Kazanımlar, Fizik, Taksonomi, Fizik Öğretmenliği