Bağlam Temelli STEM Etkinliklerinin Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlıkları ve STEM' e Yönelik Güdülenmeleri ile Fene İlişkin Tutum ve Kaygıları Üzerine Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Faruk ŞİMŞEK

Danışman: Ergin Hamzaoğlu

Özet:

Bu çalışmanın amacı; bağlam temelli öğrenme yönteminin bir uygulaması olan REACT stratejisinin STEM eğitimi ile entegrasyonunun, öğrencilerin bilimsel okuryazarlık, STEM güdülenme, fene yönelik tutum ve kaygıları üzerine etkisini tespit etmek ve uygulamalar hakkında öğrenci görüşlerini açığa çıkarmaktır. Araştırma 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Osmaniye ili Düziçi ilçesinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı bir ortaokulda yedinci sınıfta öğrenim gören 82 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada nicel ve nitel yöntemlerin beraber kullanıldığı karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu basit seçkisiz örneklem yöntemiyle seçilen ve yedinci sınıfta öğrenim gören üç sınıf oluşturmaktadır. Bu sınıflardan 7/A sınıfı deney-I, 7/E sınıfı deney-II ve 7/G sınıfı kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak; bilimsel okuryazarlık ölçeği, STEM güdülenme ölçeği, fene yönelik tutum ve fene yönelik kaygı ölçeği kullanılmıştır. Uygulama öncesi bu ölçekler ön test olarak üç gruba da uygulanmıştır. Ardından deney-I grubuna bağlam temelli REACT strateji destekli STEM etkinlikleri, deney-II grubuna bağlam temelli REACT stratejisi destekli etkinlikler ve kontrol grubuna bilim uygulamaları öğretim programı uygulanmıştır. Uygulama 10 haftada tamamlanmıştır. Uygulamanın tamamlanmasıyla ölçekler gruplara son test olarak uygulanmış, deney-I ve deney-II grubundan rastgele seçilen 10’ar öğrenci ile yarı yapılandırılmış görüşme formu çerçevesinde veri toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde bağımlı örneklem t testi, ANOVA ve ANCOVA testleri kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere göre; bilimsel okuryazarlık ve STEM’e yönelik güdülenme yönünden bağlam temelli STEM etkinlikleri uygulanan deney-I grubunun olumlu etkilenme düzeyinin, bağlam temelli öğrenme etkinlikleri uygulanan deney-II ve bilim uygulamaları öğretim programı uygulanan kontrol gruplarına göre daha fazla olduğu belirlenmiştir. Fene yönelik tutum ve kaygı yönünden ise, bağlam temelli STEM etkinlikleri uygulanan deney-I grubu ile bağlam temelli öğrenme etkinlikleri uygulanan deney-II grubunun olumlu etkilenme düzeylerinin benzer olduğu, ancak bilim uygulamaları öğretim programı uygulandığı kontrol grubuna göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler ışığında gelecek çalışmalarda, REACT destekli STEM etkinlikleri farklı sınıf seviyelerinde, çalışma süresi daha uzun tutularak etkisi araştırılabilir.

Anahtar Kelimeler: STEM, bağlam temelli öğrenme, REACT stratejisi, bilimsel okuryazarlık, STEM güdülenme, fene yönelik tutum, fene yönelik kaygı