ÖĞRETMENLERİN BOŞ ZAMAN DEĞERLENDİRME DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, EĞİTİM YÖNETİMİ VE DENETİMİ BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Merve Kaya

Danışman: Sabri Çelik

Özet:

Bu araştırmanın amacı; öğretmenlerin boş zaman değerlendirme davranışlarını tespit etmek ve bu davranışlara etki eden değişkenleri incelemektir. Bu amaçla öğretmen görüşlerinden hareketle öğretmenlerin boş zamanlarını değerlendirme davranışlarının cinsiyet, yaş, kıdem, medeni durum ve çocuk sahibi olma değişkenlerine göre farklılaşması incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Maltepe ilçesinde bulunan resmi ortaokullarda görev yapan 1244 öğretmen oluşturmaktadır. Evrene ilişkin örneklem basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Bu yöntemle resmi ortaokullarda görevli 400 öğretmene ulaşılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak katılımcılara 5 demografik ve 68 likert tipi sorudan oluşan anket formu uygulanmıştır. Verilerin analizinde istatistiki yöntem olarak; frekans, aritmetik ortalama ve standart sapma; değişkenler arası farklılıkların incelenmesinde bağımsız grup t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA), ortaya çıkan farklılığın hangi gruplar arasında oluştuğunu tespit etmek amacı ile Post Hoc testlerinden Tukey testi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre öğretmenler boş zamanlarında kitap ve gazete okumayı, müzik dinlemeyi, gezintiye çıkmayı ve arkadaşlarıyla görüşmeyi tercih etmektedir. Öğretmenlerin boş zamanlarında en az tercih ettiği etkinlikler ise müzik aleti çalmak, koro çalışmaları yapmak ve sivil toplum örgütleri ve derneklerinin faaliyetlerine katılmaktır. Öğretmenlerin sanatsal, kültürel ve sosyal dayanışma faaliyetlerindeki katılım düzeylerinin düşük olduğu görülmüş ve yeterince spor yapmadıkları tespit edilmiştir. Öğretmenler boş zaman etkinliklerine rahatlamak ve iş ortamından uzaklaşmak için katıldıklarını ve katıldıktan sonra mutlu hissettiklerini ifade etmiştir. Öğretmenlerin ilgili kurumların kendilerine hitap eden programı olmadığı için boş zaman etkinliklerine yeterince katılmadıkları ve ekonomik vi yetersizliğin de katılmama nedenleri arasında olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin boş zaman etkinliklerine katılım durumu cinsiyet, yaş, kıdem, medeni durum ve çocuk sahibi olma değişkenlerine göre farklılık göstermiştir. Kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre boş zaman etkinliklerine daha fazla katılım gösterdiği ve katıldıktan sonra daha mutlu hissettiği sonucuna ulaşılmıştır. Bekar öğretmenler boş zaman etkinliklerine evli öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde katılım göstermiştir. Çocuk sahibi olan öğretmenlerin boş zaman etkinliklerine katılım düzeylerinin ise düşük olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda bulgulara dayalı olarak uygulayıcı ve araştırmacılara bazı önerilerde bulunulmuştur