Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fahriye Ayça AKGÜL
Danışman: MUSTAFA AYDOĞDU
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu araştırmanın amacı, ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik farkındalık düzeylerinin ve bu farkındalıkların cinsiyet ile ilişkisinin, öğrencilerin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik metaforik algılarının tespit edilmesi ve sosyobilimsel konulara dayalı etkinlikler yoluyla öğrencilerin farkındalıklarındaki ve metaforik algılarındaki değişimin incelenmesidir. Araştırmanın nicel boyutu ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen ile düzenlenmiş, nitel boyutu ise metafor formu ve odak grup görüşmeler yoluyla veriler toplanarak yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini Ankara ili Kahramankazan ilçesindeki bir ortaokulda sekizinci sınıfta öğrenim gören 64’ü deney grubu ve 63'ü kontrol grubu olmak üzere toplam 127 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın nicel bulguları, araştırmacı tarafından geliştirilen “Sürdürülebilir Yaşama Yönelik Farkındalık Ölçeği (SYYFÖ)’nin deney ve kontrol gruplarına ön test ve son test olarak uygulanması ile elde edilmiştir. Nitel bulguları ise deney ve kontrol grubuna uygulama öncesi ve sonrası uygulanan “Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Metafor Formu (SKYMF)” ve deney grubundan seçilen öğrencilerle uygulamalar sonrasında yapılan "Odak Grup Görüşmeleri" ile elde edilmiştir. Araştırmanın uygulama sürecinde, 8. sınıf Fen Bilimleri Öğretim Programı’nda yer alan “Sürdürülebilir Kalkınma” konusu, deney grubunda araştırmacının hazırladığı sosyobilimsel konulara dayalı etkinlikler aracılığıyla işlenirken, kontrol grubunda ise Fen Bilimleri Öğretim Programı’nda yer alan yöntem ve tekniklerle gerçekleştirilmiştir. Elde edilen nicel verilerin analizinde SPSS 22.00 istatistik paket programı kullanılarak veriler betimsel istatistikler ve bağımsız gruplar t testi ile analiz vi edilmiş ve nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları, deney ve kontrol grubu öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik farkındalık ön test puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmadığını; ancak son test puan ortalamalarında ise deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğunu göstermektedir. Ayrıca, sonuçlar her iki gruptaki öğrencilerin de sürdürülebilir kalkınmaya yönelik farkındalık puanlarının cinsiyet değişkeni yönünden istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediğini ortaya koymuştur. Uygulama öncesi ve sonrasında "Sürdürülebilir Kalkınma" "Sürdürülebilir Yaşam" "Kaynakların Tasarruflu Kullanımı" ve "Geri Dönüşüm" kavramlarına yönelik öğrencilerin metaforik algıları incelenmiştir. Öğrenciler tarafından üretilen metaforlar ve gerekçeleri incelenmiş ve betimsel analiz sonuçları en fazla “toplum” kategorisi ile ilişkili metaforlar üretildiğini göstermiştir. Deney grubunda son uygulamada “ekonomi” kategorisi ile ilişkili metaforların ön uygulamaya göre arttığı, kontrol grubunda ise “çevre” ile ilgili metafor üretiminde daha fazla artış olduğu tespit edilmiştir. Deney grubundaki öğrencilerle yapılan odak grup görüşmeleri sonucunda ise, sürdürülebilir kalkınma için eğitimin sosyobilimsel konularla desteklenerek uygulanması öğrenciler tarafından daha çok farkındalığı arttırıcı, öğretici ve etkileyici olarak ifade edilmiştir. Ayrıca öğrenciler etkinliklerin ilgi çekici olduğunu, kendilerini düşünmeye sevk ettiğini, sorumluluk almalarını sağladığını, kendileri için faydalı olduğunu, akılda kalıcı ve eğlenceli olduğunu dile getirmişlerdir.