Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sevim UYGUR
Danışman: Tahsin Çetinyokuş
Özet:
Deniz ticareti faaliyetlerinin ve deniz trafiğinin yoğun olduğu, düzensiz göç ve kaçakçılık gibi konularda mücadelelerin verildiği, ülkemizin kıyı ve karasularının kontrolünü ve güvenliğini sağlamak her zaman kritik öneme sahip bir konu olmuştur. Üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemizin jeopolitik ve jeostratejik konumu itibarıyla deniz güvenliğine önem vermesi ve bu konudaki teknolojik gelişmeler çerçevesinde yatırım yapması kaçınılmazdır. Son zamanlarda meydana gelen düzensiz göç, kaçakçılık faaliyetleri, su ürünleri avcılığı vb. yasa dışı faaliyetlerin önlenmesi, sınır güvenliğinin sağlanması ve stratejik öneme sahip tesislerin güvenliğinin sağlanması amacıyla denizlerimizin 7/24 gözetilmesini sağlayacak radar gibi teknolojik sistemlerin kullanılması büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda, çalışma Karadeniz Bölgesi’nde deniz yetki alanlarının gözetlenebilmesi amacıyla sahil gözetleme radarlarının konuş yerlerinin belirlenmesi problemini ele almaktadır. Bu tez çalışması, bölge seçimi ve yeni tip radarların birlikte ele alınması nedeniyle literatürde yapılmış çalışmalardan ayrılmaktadır. Karadeniz Bölgesi’nin seçilmesinin sebebi daha önce çalışılmamış olması ve kurulması planlı olan nükleer güç santrali gibi stratejik öneme sahip tesislerin güvenliğinin sağlanması sorunudur. Problem genel yapısı itibarıyla tesis yer seçimi problemidir. Çalışmada tesis yer seçimiyle ilgili çalışmalar incelenmiş ve bahse konu problem için Karadeniz Bölgesi özelinde parametreler belirlenmiştir. Problemin çözümü için küme kapsama ve maksimum kapsama modeli oluşturulmuş ve oluşturulan modeller GAMS (General Algebraic Modeling System) programlama dili kullanılarak çözülmüştür. Optimal çözümde bulunan konumlara radar yerleştirilmesiyle Karadeniz Bölgesi deniz yetki alanlarının tam kapsama sağladığı sonucuna varılmıştır. Bu sayede, Karadeniz Arama Kurtarma Bölgesi tam ve etkin bir şekilde gözetlenebilecek, başta arama kurtarma olmak üzere kaçakçılık, yasadışı göç ve balıkçılık ile deniz kirliği gibi suçlarla daha etkili ve maliyet etkin bir şekilde mücadele edilebilecektir.
Anahtar Kelimeler : Sahil Gözetleme Radarı, Yer Seçimi Problemi, Küme Kapsama