Esnek atölye tipi çizelgeleme problemi için çözüm yaklaşımları: Savunma sanayinde bir uygulama


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: ENGİN SİRKECİ

Danışman: ERTAN GÜNER

Özet:

Günümüzde gelişen teknoloji ve ürünlerden dolayı işletmelerin pazarda hayatta kalabilmeleri için müşteri taleplerine hızla cevap verebilmeleri kaçınılmaz hale gelmiştir. İşletmeler açısından sipariş gecikmelerinden kaynaklanan müşteri kayıpları, önlenmesi gereken önemli bir konudur. Bu çalışmada klasik atölye tipi çizelgeleme probleminin genişletilmiş bir hali olan esnek atölye tipi çizelgeleme problemi ele alınmıştır. Bu problem tipi, operasyonların verilen makine kümesi içerisindeki alternatif makinelerden birinde gerçekleşebiliyor olması ile atölye tipi çizelgeleme probleminden farklılaşmaktadır. Hesaplamanın zorluğundan dolayı, genel eniyileme yöntemleri ile orta ve büyük boyutlardaki gerçek hayat problemlerinde en iyi çözümü bulmak oldukça zordur. Bu çalışmada, esnek atölye tipi çizelgeme problemi tanıtılmış ve gerçek hayat probleminde uygulaması yapılmıştır. Uygulama, savunma sanayi sektöründe hizmet vermekte olan Ankara'daki bir firmanın üretim-test bölümünde gerçekleştirilmiştir. İşlerin ve işlere ait operasyonların makinelere atanması ve işlerin son işin tamamlanma zamanının (Cmax) en küçüklenmesi amacıyla makinelerde sıralanması problemine yönelik çözüm yaklaşımları sunulmuştur. Ele alınan esnek atölye tipi çizelgeleme probleminin çözümü için matematiksel modelleme, yerel arama yöntemi ve tabu arama yöntemleri kullanılmıştır. Uygulama çalışmasında kullanılacak yönteme karar verebilmek için ise 200 adet problem üzerinden deney tasarımı gerçekleştirilmiştir. Ayrıca tabu arama yöntemindeki parametre değerlerini tespit etmek için literatürde yer alan 26 adet problem üzerinden parametre analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonunda karar verilen yöntemle problemin çözümü gerçekleştirilmiş ve eski duruma göre elde edilen kazanç gösterilmiştir.