Doğal Gaz Fiyatlarının Bulanık Kümelerle Dilsel Özetlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVGİ TEPECİK

Danışman: Fatih Emre Boran

Özet:

Enerji, tarihin her evresinde hayatın devam ettirilebilmesi için ihtiyaç duyulan temel kaynaklar arasında yer almıştır. Benzer biçimde, ülkeler de var olabilmek ya da gelişebilmek için enerjiye ihtiyaç duymaktadır. Teknolojinin yaygınlaşması, sanayi sektöründeki gelişmeler, hızlı nüfus artışı ve bunlara bağlı olarak yaşam standartlarının artması karşısında dünyada gerçekleşen enerji tüketimi sürekli artış eğiliminde olmuştur. Kesintisiz ve güvenilir bir şekilde uygun fiyatlarda enerji tedarik edebilmek enerji arz güvenliğinin sağlanması noktasında her ülke için oldukça önemli bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünyada birincil enerjinin büyük bir kısmı petrol, doğal gaz ve kömür gibi fosil kaynaklardan temin edilmektedir. 1970’li yıllarda gerçekleşen petrol krizi sonrasında yüksek verimliliğe sahip olması, çevre dostu olması ve kolay kullanımı sayesinde doğal gaz fosil kaynaklar arasında oldukça yüksek bir paya sahip olmuştur. Bu bağlamda, Türkiye gibi yıllık doğal gaz tüketiminin neredeyse tamamını ithal eden ülkeler için, doğal gaz fiyatlarının gelecek dönemlerdeki dalgalanmalarının öngörülmesi oldukça önemlidir. Küresel çapta doğal gaz fiyatlarında bölgesel farklıklar gözlemlenmekle birlikte bu bölgeler arasında doğal gaz ticaretinin yapıldığı en likit piyasa olarak karşımıza ABD merkezli Henry Hub çıkmaktadır. Bu sebeple, yapılan tez kapsamında Henry Hub’da oluşan doğal gaz fiyatları temel alınarak bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında, macd-histogram yöntemi kullanılarak zaman serilerindeki dönüm noktaları belirlenmiştir. Daha sonra bu dönüm noktaları kullanılarak yerel trendler elde edilmiştir. Son olarak, elde edilen yerel trendler süre, dinamiklik ve değişkenlik bakımından dilsel olarak özetlenmiştir.

Anahtar Kelimeler : Doğal gaz, zaman serileri, Henry Hub, bulanık küme, dilsel özet.