Bilyalı Dövme Parametrelerinin 17-4 PH (AISI 630) H1150 Malzemesinin Düşük Çevrimli Yorulma Ömrüne Etkisinin Araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Milli Savunma Üniversitesi, ALPARSLAN SAVUNMA BİLİMLERİ VE MİLLÎ GÜVENLİK ENSTİTÜSÜ, HARP SİLAH VE ARAÇLARI ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ramazan Meral

Danışman: Ahmet Özdemir

Özet:

Bu çalışmada, savunma sanayisinde yaygın olarak tercih edilen 17-4 PH H1150 paslanmaz çelik malzemeden üretilen numunelere bilyalı dövme işlemi uygulanarak bu parametrelerin düşük çevrimli yorulma ömrüne etkileri deneysel olarak incelenmiştir. 17-4 PH “Contidion A” olarak temin edilen malzeme, H1150 kondisyonuna getirilecek şekilde ısıl işleme tabi tutulmuş, numuneler dokuz farklı gruba ayrılarak 3A, 4,5 A, 6A yoğunluklarda ve %100, %200, %300 oranlarında bilyalı dövmeye maruz bırakılmıştır. Numune gruplarına ASTM E606’ya göre gerinim kontrollü düşük çevrimli yorulma testleri yapılmış, üç farklı gruptan alınan numunelerin mikroyapısı incelenmiş, mikrosertlik ölçümleri elde edilmiş ve yorumlanmıştır. Bilyalı dövmenin düşük çevrimli yorulma ömrünü; dövme yapılmamış numuneye göre 3A yoğunlukta, %100, %200 ve %300 dövme oranları şartlarında sırasıyla %13,7, %44,6 ve %93,1; 4,5A yoğunlukta, %100, %200 ve %300 dövme oranı şartlarında sırasıyla %18,4, %75,2 ve %89,2; 6A yoğunlukta, %100, %200 ve %300 dövme oranı şartlarında sırasıyla %36,3, %62,3 ve %62,8 arttırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca, Taguchi deney tasarımına göre bilyalı dövme oranının bilyalı dövme yoğunluğuna nazaran yorulma ömrü üzerindeki etkisinin daha fazla olduğu görülmüş ve bilyalı dövme işleminin mikroyapıda iyileşme sağladığı tespit edilmiştir.