Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: AYŞEGÜL NİHAN EROL ŞAHİN
Danışman: HAMZA KELEŞ
Özet:Bu araştırma ile orta öğretim tarih derslerinde analoji temelli etkinlikler kullanılarak öğrencilerin akademik başarının artırılması, tarih dersine karşı olumlu tutum geliştirilmesini ve tarihsel düşünme becerilerinin tarihsel kavrama, tarihsel analiz ve yorum boyutlarında geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, onuncu sınıf öğrencileriyle, tarih dersinde nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanıldığı karma yöntemle yürütülmüştür. Araştırmanın nicel bölümü, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen modelinde yapılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde ise analoji yönteminin, öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerinin tarihsel kavrama ve tarihsel analiz-yorum boyutları üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Ankara'da bir devlet okulunda 2013-2014 yılı bahar döneminde toplam on hafta boyunca yürütülen araştırmanın uygulaması XVII. Yüzyılda Değişim ve Diplomasi ile En Uzun Yüzyıl ünitelerinin öğretimi sürecinde gerçekleştirilmiştir. Deney grubunda araştırmacı tarafından hazırlanan analoji temelli etkinlikler kullanılırken, kontrol grubunda ise dersler, ders kitabı merkezli bir süreçte yapılmıştır. Araştırmanın ilk ve son haftalarında, deney ve kontrol gruplarına tarih dersi tutum ölçeği ve başarı testi uygulanmış ayrıca her iki gruptan tarihsel metinler yazmaları ve kişisel bilgi formundaki soruları yanıtlamaları istenmiştir. Elde edilen verilerin ışığında, nicel veriler SPSS 21.00 veri analiz programıyla, nitel veriler ise betimsel analiz ve içerik analizi yapılarak değerlendirilmiştir. Bulguların sonuçlarına göre deney grubu öğrencilerinin analoji temelli etkinlikler sonrasında hem tarih dersine karşı olumlu tutum geliştirdiği hem de başarılarını artırdıkları gözlenmiştir. Ayrıca deney grubunun son test sonuçlarının kontrol grubundan daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu durum yapılan uygulamanın öğrenci tutumlarını ve başarılarını geliştirdiğini ortaya koymuştur. Öğrencilerin yazmış oldukları tarihsel metinler incelendiğinde ise deney grubu öğrencilerinin tarihsel kavrama becerilerinden; hayal gücünü kullanarak yazma, geçmişi kendi kavramlarıyla değerlendirme ve tarihsel kişilerle empati kurma ve tarihsel bir olayın nerede olduğu, kimlerin yer aldığı, bu olayın sebep ve sonuçlarını belirtme becerilerinin kontrol grubundan daha yüksek sıklıkta kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Öğrenci metinlerindeki tarihsel analiz becerileri analiz edildiğinde ise bazı becerilerin iki grupta da eşit olduğu ortaya çıkmıştır. Buna karşılık deney grubu öğrencilerinin tarihçilerin geçmiş hakkında farklı yorumlarının olduğundan haberdar olma, tarihteki şahsiyet, kurum ve düşüncelerin benzerlik ve farklılıklarını bulabilme ve geçmişteki insanların farklı inançlarını, çıkarlarını, umutlarını ve korkularını belirtme becerilerini kullanım sıklıklarının kontrol grubundan yüksek çıkmıştır.