Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEMA YİYİT DOĞAN
Danışman: Belma Aslım
Özet:Bu çalışmada, Türkiye'nin farklı bölgelerinden temin edilmiş delikli yapıya sahip, el yapımı 78 peynirden 32 adet propiyonibakteri izole edilmiştir. İzolatların klasik ve moleküler tanımlama sonuçları peynirdeki en baskın propiyonibakteri türünün Propionibacterium freudenreichii (% 88) olduğunu bununla birlikte P. acidipropionici, P. jensenii ve P. thoenii türlerinin de bulunduğunu göstermiştir. İzole edilen propiyonibakterilerin ve Gazi Üniversitesi Biyoteknoloji Laboratuarı kültür koleksiyonundan seçilmiş laktobasil ve bifidobakterilerin linoleis asit (LA) ve ayçiçeği yağından konjuge linoleik asit (KLA) sentezleme yetenekleri taranmıştır. Tüm suşların KLA sentezleyebildiği, linoleik asitten (LA) ayçiçek yağına göre daha yüksek oranda KLA sentezlendiği belirlenmiştir. En yüksek KLA sentezi LA'de % 30, ayçiçeğinde % 14 ile B. breve A28 suşunda görülmüştür. Propiyonibakterilerde P. freudenreichii spp. shermanii S28 (LA'de % 28, ayçiçeğinde % 12) ve P. thoenii S72 suşları öne çıkmıştır. KLA sentezi için en ideal sıcaklık, pH, inkübasyon süresi ve LA konsantrasyonları belirlenerek çalışmalar bu koşullarda yapılmıştır. Propiyonibakterilerde; pH 6,8, 30oC, 100 μg/ml LA konsantrasyonda 72 saat inkübasyon, bifidobakterilerde; pH 6,8, 37oC, 100 μg/ml LA konsantrasyonda 48 saat inkübasyon koşulları en ideal olarak belirlenmiştir. Bu çalışma kapsamında, yüksek yetenekteki suşların optimal koşullarda KLA sentezlemesi ve bu KLA'nın kolesterol düşürücü, antioksidan, insan bağırsak epiteli benzeri hücre hatlarına tutunma ve antikanserojen etkisi araştırılmış, gıda ve sağlık alanında kullanılabilecek yeni probiyotik suşların bulunması amaçlanmıştır. En yüksek kolesterol giderimi KLA sentezi yüksek olan P. freudenreichii ssp. shermanii S28 suşunda % 33, KLA sentezi olduğunda ise % 47 bulunmuştur. Bu artış oranı yaklaşık % 14 iken düşük KLA sentezleyen suşlarda % 3 - 6 olduğu görülmüştür. Suşların antioksidan etkisi olduğu bulunmuştur. Antioksidan etkinin KLA sentezi ile değişik oranlarda arttığı en yüksek artışın demir şelatlama aktivitesinde P. thoenii S72 suşunda (% 26'dan % 45'e) olduğu belirlenmiştir. Caco-2 ve CCL-221 hücre hatlarında suşların tutunabilme yeteneğinde olduğu tespit edilmiştir. En yüksek tutunma Caco-2 hücre hattında % 58, KLA sentezi olduğunda % 65 ile B. breve A28 suşunda bulunmuştur. Tutunma yeteneği ile bağlantılı olarak suşlar iki hücre hattı üzerinde antikanserojenik etki gösterirken en yüksek antikanserojenik etki Caco-2 hücre hattında görülmüştür. KLA sentezi, suşların kanser hücre hatları üzerindeki öldürme etkisini yaklaşık % 8 - 25 arttırırken, sağlıklı fibroblast hücre hattında ölüme sebep olmadığı hatta suşların % 9 - 14 olan öldürme etkisini % 3 - 4 oranına kadar azalttığı bulunmuştur. Çalışma sonuçları S28, S72 ve A28 suşlarınının KLA sentezi ve buna bağlı olarak antioksidan, antikanserojen, kolesterol giderimi ve adezyon çalışmalarında yüksek yetenekte olduklarını göstermiştir.