Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EZGİ ECE DOĞAN
Danışman: Mehlika Pulat
Özet:
Sunulan çalışmada, bal arısı paraziti olan Varroa Destructor’a karşı akarisit içeren ve
kontrollü serbestleşme yapan bir hidrojel sistemi geliştirilmesi amaçlandı. Bu amaç
doğrultusunda, karboksimetil selüloz (CMC) ve poli (akrilik asit) (PAA) temelli 4 çeşit yarı
ve tam iç içe geçmiş ağ yapılı polimerik hidrojeller (interpenetrating network, IPN)
hazırlandı. Hidrojeller, amonyum persülfat/sodyum metabisülfit [(NH4)2S2O8/Na2S2O5]
radikalik başlatıcı çifti ve etilen glikol dimetakrilat (EGDMA) ile maleik asit (MA) çapraz
bağlayıcıları kullanılarak elde edildi. Üretilen yarı ve tam-IPN tipindeki hidrojellerin oluşum
verimleri tayin edildi ve genel olarak %90 civarında hidrojel oluşturulduğu saptandı.
Yürütülen FTIR analizlerinde yapıda hem CMC hem de PAA karakteristik pikleri belirlendi.
Zaman, sıcaklık ve pH değişimlerine kıyasla hidrojellerin gösterdiği şişme davranışları
çalışıldı. Su ve asetonda yürütülen şişme-zaman test sonuçları incelendiğinde, önce hızlı
ardından 24 saat civarında sabit şişme değerlerine ulaştığı gözlendi. Denge şişme
değerlerinin %60-140 aralığında olduğu belirlendi. Yüksek oranda CMC içeren ve yarı-IPN
tipi hidrojellerde daha yüksek şişme değerleri elde edildi. Sıcaklık artışıyla, şişme
değerlerinde yükselme gözlendi. Yapıdaki PAA varlığından dolayı asidik koşullarda düşük
değerlerde, bazik koşullarda ise yüksek değerlerde şişme tespit edildi. Hidrojellerin
bozunma deneyleri 30,0°C ve pH=7,0’de yürütüldü ve 30 gün süreyle önemli ölçüde
bozunma olmadığı belirlendi. Üretilen hidrojellerden şişme değeri en uygun olan (AC6E2)Y
hidrojel örneği kontrollü akarisit serbestleşme materyali olarak seçildi. Bu örneğe, Varroa
Destructor ile mücadele için Citrus Sinensis (tatlı portakal) esansiyel yağı yüklendi. Yüklü
hidrojel örneklerinin serbestleşme çalışmaları 30,0°C UV-Spektrofotometrede λmax =330 nm
dalga boyunda takip edildi. Serbestleşmenin 20 saat civarında sabit değere ulaştığı saptandı.