Bal Arısı Parazitlerine Karşı Kontrollü Akarisit Serbestleştiren Hidrojel Sistemlerin Geliştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EZGİ ECE DOĞAN

Danışman: Mehlika Pulat

Özet:

Sunulan çalışmada, bal arısı paraziti olan Varroa Destructor’a karşı akarisit içeren ve kontrollü serbestleşme yapan bir hidrojel sistemi geliştirilmesi amaçlandı. Bu amaç doğrultusunda, karboksimetil selüloz (CMC) ve poli (akrilik asit) (PAA) temelli 4 çeşit yarı ve tam iç içe geçmiş ağ yapılı polimerik hidrojeller (interpenetrating network, IPN) hazırlandı. Hidrojeller, amonyum persülfat/sodyum metabisülfit [(NH4)2S2O8/Na2S2O5] radikalik başlatıcı çifti ve etilen glikol dimetakrilat (EGDMA) ile maleik asit (MA) çapraz bağlayıcıları kullanılarak elde edildi. Üretilen yarı ve tam-IPN tipindeki hidrojellerin oluşum verimleri tayin edildi ve genel olarak %90 civarında hidrojel oluşturulduğu saptandı. Yürütülen FTIR analizlerinde yapıda hem CMC hem de PAA karakteristik pikleri belirlendi. Zaman, sıcaklık ve pH değişimlerine kıyasla hidrojellerin gösterdiği şişme davranışları çalışıldı. Su ve asetonda yürütülen şişme-zaman test sonuçları incelendiğinde, önce hızlı ardından 24 saat civarında sabit şişme değerlerine ulaştığı gözlendi. Denge şişme değerlerinin %60-140 aralığında olduğu belirlendi. Yüksek oranda CMC içeren ve yarı-IPN tipi hidrojellerde daha yüksek şişme değerleri elde edildi. Sıcaklık artışıyla, şişme değerlerinde yükselme gözlendi. Yapıdaki PAA varlığından dolayı asidik koşullarda düşük değerlerde, bazik koşullarda ise yüksek değerlerde şişme tespit edildi. Hidrojellerin bozunma deneyleri 30,0°C ve pH=7,0’de yürütüldü ve 30 gün süreyle önemli ölçüde bozunma olmadığı belirlendi. Üretilen hidrojellerden şişme değeri en uygun olan (AC6E2)Y hidrojel örneği kontrollü akarisit serbestleşme materyali olarak seçildi. Bu örneğe, Varroa Destructor ile mücadele için Citrus Sinensis (tatlı portakal) esansiyel yağı yüklendi. Yüklü hidrojel örneklerinin serbestleşme çalışmaları 30,0°C UV-Spektrofotometrede λmax =330 nm dalga boyunda takip edildi. Serbestleşmenin 20 saat civarında sabit değere ulaştığı saptandı.