Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Cerrahi Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERVE ORAL
Danışman: Mehmet Cüneyt Özmen
Özet:
Amaç: Rat gözlerinde kornea neovaskülarizasyonu üzerine riboflavin-UVA
çapraz bağlama ve rose bengal-yeşil ışık çapraz bağlama yöntemlerinin
karşılaştırmalı etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmada 40 adet Wistar cinsi dişi albino rat
kullanılmıştır. Deneklerin her 2 gözünde korneaya 3 adet sütür atılması ile kornea
neovaskülarizasyonu modeli oluşturulmuştur. Takiben 3. gün denekler randomize
olarak 4 gruba ayrılmıştır: Kontrol (grup-1), riboflavin-UVA KKÇB (grup-2), rose
bengal-yeşil ışık KKÇB (grup-3), yeşil ışık grubu (grup-4). Çapraz bağlama ve
yeşil ışık uygulamaları 3. gün yapılırken denekler 0-3-7-14. günlerde
değerlendirilmiştir. Vizitlerde ÖS-OCT ve ön segment fotoğrafları çekilmiştir. Her
gruptan deneklerin yarısı 7. gün sakrifiye edilirken, kalan yarısı 14. gün sakrifiye
edilmiştir. Deneklerin sağ korneaları limbus sınırından alınarak VEGF, LYVE-1,
CD68 immünhistokimya, hematoksilen-eozin boyama ve TUNEL analizi için
değerlendirilirken, sol korneaları ise kantitatif analiz amacıyla ELISA yöntemi ile
VEGF ve CD68 düzeyleri analiz edilmiştir.
Bulgular: Vaskülarize alan riboflavin-UVA KKÇB grubunda hem 7 hem
14. günlerde kontrole ve diğer gruplara kıyasla anlamlı olarak daha düşük
izlenmiştir (p=0,002, p<0,001, sırasıyla). Rose bengal-yeşil ışık KKÇB grubunda
ise 7. gün vaskülarize alan yeşil ışık grubuna kıyasla daha düşük izlenmiştir
(p<0,001). ELISA VEGF analizinde kontrole kıyasla 7. günde tüm gruplarda düzey
daha düşük iken, 14. günde riboflavin-UVA KKÇB grubunda düzey kontrole
kıyasla daha düşüktür (p<0,001, p=0,047, sırasıyla). VEGF immünhistokimya
incelemesinde ise 7. ve 14. günlerde riboflavin-UVA KKÇB grubunda skor
kontrole kıyasla daha düşük izlenmekle birlikte, yeşil ışık grubu ile aralarındaki
fark anlamlıdır (p=0,024, p=0,015, sırasıyla). LYVE-1 değerlendirmesi de benzer
şekilde izlenmiş olup, 7 ve 14. günlerde riboflavin-UVA KKÇB grubunda yeşil ışık
grubu ile aralarındaki fark anlamlıdır (p=0,046, p=0,014, sırasıyla). Rose bengal-yeşil
ışık KKÇB grubunda ise VEGF ve LYVE-1 boyanması her iki zaman
noktasında da daha düşük izlenmekle birlikte farklılık anlamlı izlenmemiştir
(p>0,005). İnflamasyon bulguları değerlendirildiğinde ELISA CD68 düzeyi 14.
gün rose bengal-yeşil ışık KKÇB grubunda kontrole kıyasla daha düşük izlenirken
(p=0,017), CD68 immünhistokimya boyanması iki çapraz bağlama grubunda da
hem 7 hem 14. günlerde anlamlı olarak daha düşük izlenmiştir (p=0,002, p=0,002,
sırasıyla). Hematoksilen-eozin boyanma ile lökosit sayıları benzer şekilde çapraz
bağlama gruplarında 7. ve 14. günlerde daha düşüktür (p=0,003, p=0,002,
sırasıyla). Dokuda keratosit sayıları çapraz bağlama gruplarında 7. ve 14. günlerde
daha düşük değerlendirilmekle birlikte (p<0,001, p<0,001, sırasıyla), TUNEL
analizinde de apoptozis diğer gruplara kıyasla riboflavin-UVA KKÇB grubunda en
fazla izlenirken rose bengal-yeşil ışık KKÇB grubunda da kontrol ve yeşil ışık
gruplarına kıyasla daha yüksektir (p<0,001, p<0,001, sırasıyla).
Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızda her iki çapraz bağlama yönteminin de
korneada inflamasyonu baskılarken, hemanjiyogenez ve lenfanjiyogenez üzerine
etkili oldukları izlenmiştir. Vaskülarizasyon üzerine riboflavin-UVA KKÇB’nin
rose bengal yeşil ışık KKÇB’ye kıyasla daha etkili olduğu izlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Riboflavin-UVA, çapraz bağlama, rose bengal-yeşil ışık,
kornea neovaskülarizasyonu