Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Malike POLAT
Özet:
Uyuşmazlıklar, insan ilişkilerinin doğal ve kaçınılmaz bir sonucudur. Öte yandan toplumsal barışın sağlanabilmesi; ancak uyuşmazlıkların tarafları tatmin edici bir şekilde çözümlenmesiyle sağlanabilecektir. Bu anlamda, her türlü uyuşmazlığın intikali nedeniyle tıkanan medenî yargının sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlamak amacıyla alternatif yöntemler geliştirilmiştir. Söz konusu yöntemler, uyuşmazlıkların kısa zamanda, etkin ve ekonomik çözümü arayışının bir sonucudur. Bu arayışın ışığında; arabuluculuk, arabuluculuktahkim, kısa duruşma vb. yöntemler geliştirilmiş ve yargıya intikal eden uyuşmazlık sayısının bir ölçüde azaltılması amaçlanmıştır. Yukarıda değinilen eğilim, milletlerarası ticarette de görülmektedir. Bilindiği gibi devlet yargısı milletlerarası ticaret açısından çeşitli sakıncalarla, başvurulabilir bir yöntem olarak kabul görmemiştir. Bu alanda en çok tercih edilen yöntem olan tahkim de bazı uyuşmazlık türleri açısından tarafları tatmin etme noktasından oldukça uzaktır. Bu ihtiyaçlara paralel olarak, Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL), Milletlerarası Ticaret Odası (MTO-ICC), Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları Çözüm Merkezi (ICSID) tarafından bazı kurallar geliştirilmiştir. Yukarıda değinilen gelişmeler çerçevesinde, iki bölümden oluşan tezimizin ilk bölümünde; alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kavramı, olumlu ve olumsuz yönleri, türleri ve ülkemizdeki gelişmeler incelenmiştir. Tezimizin ikinci bölümünde alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kurumu bu alandaki milletlerarası kurallara odaklanmak suretiyle incelenmiştir. Bu çerçevede, öncelikle UNCITRAL Uzlaştırma Kuralları ve bu alanda düzenleme yapacak olan ülkelere yol göstermek amacıyla hazırlanan Model Kanun incelenmiştir. İkinci olarak taraflara uzlaştırma (arabuluculuk) dışında da pek çok seçenek sunan Milletlerarası Ticaret Odası İhtilafların Dostane Halli Kuralları incelenmiştir. Son olarak yatırım uyuşmazlıklarında tahkim dışında bir çözüm önerisi sunan ICSID Uzlaştırma Kuralları ayrıntılarıyla incelenmiştir.