Annelerde anne sütü ile ilgili sağlık okuryazarlık düzeylerini değerlendirme aracı geliştirme, sağlık okuryazarlık düzeylerini ve etkileyen faktörleri saptama


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: EMİNE AVCI

Danışman: SEÇİL ÖZKAN

Özet:

Araştırmada annelerin anne sütü ile ilgili sağlık okuryazarlık düzeylerini değerlendirme aracının geliştirilmesi, sağlık okuryazarlık değerlendirme aracını kullanarak annelerin anne sütü ile ilgili sağlık okuryazarlık düzeylerinin değerlendirilmesi ve annelerin anne sütü ile ilgili sağlık okuryazarlık düzeylerini etkileyen faktörlerin saptanması amaçlanmıştır. Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Hastanesi (GÜSAUH) 2 nolu sağlam çocuk polikliniğine 1 Aralık 2012 - 31 Ocak 2013 tarihleri arasında başvuran 0-24 aylık bebeği/çocuğu olup, yanında bebeğe bakacak birilerinin bulunduğu, ikiz bebeği olmayan, ilk kez başvuruda bulunan, araştırmaya katılmayı kabul eden 18 yaş ve üstü 414 anneye ulaşılmıştır. Ulaşım yüzdesi %90,2?dir. Veri kaynağı olarak anket formu kullanılarak yapılan kesitsel tipte bir araştırmadır. İstatistiksel olarak anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır. Araştırmaya katılan annelerin %83,6?sı 18-35 yaş arasında olup yaş ortalaması 29,62±5,43, ortancası 29(18-42) yıldır. Annelerin %63,3?ü lise ve üzeri eğitim seviyesine, %49,3?ü bir çocuğa sahip olup çocuk sayısı ortalaması 1,69±0,82, ortancası ise 2(1-5)?dir. Annelerin %72,9?u kitap okuma alışkanlığı olduğunu belirtmiştir. KTT testi ile OASBT testi arasında pozitif yönlü doğrusal güçlü bir ilişki bulunmuştur (Korelasyon katsayısı;0,647, p<0,05). OASBT testine göre annelerin %58,9?u yeterli SOY iken, KTT testine göre annelerin %61,0?i yeterli SOY?dır. Annelerin OASBT test puanlarını etkileyen faktörler için yapılan multiple regresyon analizinde öğrenim düzeyi, kitap okuma alışkanlığı, hastanedeki afiş/broşürleri okuma durumu ile annelerin OASBT testi puanları arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Annelerin KTT test puanlarını etkileyen faktörler için yapılan multiple regresyon analizinde öğrenim düzeyi, çocuk sayısı, kitap okuma alışkanlığı ile annelerin KTT testi puanları arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Bu çalışma annelerin anne sütü ile ilgili sağlık okuryazarlık düzeylerini değerlendirme aracı geliştirmenin ilk uygulama örneğidir. Ülkemizde sağlık okuryazarlık düzeyini değerlendirecek altın standart bir araç yoktur. Ülkemize yönelik sağlık okuryazarlık düzeyini değerlendirecek altın standart araç geliştirmek için geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.