Bor katkılı NiMn esaslı polikristal şekil hafızalı alaşımların fiziksel özelliklerinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gökhan KILIÇ

Danışman: Yıldırım Aydoğdu

Özet:

Ni46Mn41Sb13-xBx (x = 0, 1, 2, 3 ve 4) alaşımları ark ergitme yöntemini kullanarak üretildi. Üretilen bu alaşımların mikro yapısal, termal, sertlik, elektriksel ve manyetik özellikleri incelendi. XRD ölçümleri tüm alaşımlar için oda sıcaklığında yapılmıştır. Ölçümler sonucunda B0 ve B1 numunelerinin oda sıcaklığında austenite fazında, diğer numunelerin (B2, B3 ve B4) martensit fazında olduğu görülmüştür. B0 ve B1 numuneleri kübik L21 yapısında ve Fm3m uzay grubundadır. Bor katkısı x=2 ve üzerine çıktığında alaşımların kristal yapısının kübik fazdan ortorombik faza geçtiği gözlemlenmiştir. Termal ölçümler sonucunda artan bor miktarı ile beraber austenitten martensite ve martensitten austenite geçiş sıcaklıklarının arttığı görülmüştür. Bor katkısının Ni46Mn41Sb13-xBx (x = 0, 1, 2, 3 ve 4) alaşımlarının mikro sertlik davranışı üzerindeki etkisine bakıldığında, artan bor miktarı ile beraber alaşımların sertliğinin arttığı gözlemlenmiştir. Manyetik ölçüm sonuçları incelendiğinde ise Ni46Mn41Sb13-xBx alaşımlarının karakteristik mıknatıslanma davranışı yüksek manyetik alanlarda elde edilirken, düşük manyetik alanlarda kararsız manyetik davranış gözlenmiştir. Ayrıca bor katkısının artışı doygunluk manyetizasyonunun büyüklüğünde azalmaya neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler : NiMnSbB şekil hafızalı alaşımlar, termal analiz, faz dönüşümü, mıknatıslanma