Kur'an-ı Kerîm'deki bazı deyimlerin çeviri stratejileri açısından değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: MUHAMMED ÖZCAN

Danışman: MEHMET HAKKI SUÇİN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, Kur'an-ı Kerim'in Türkçe çevirilerinde deyimlerin aktarılmasında kullanılan çeviri stratejilerini saptamak, çevirmenlerin verdikleri eşdeğerliklerin nedenlerini ortaya koymaktır. Bu araştırmada mevcut durum analizi için betimsel metot izlenmiş ve ayrıntılı literatür taraması yapılmıştır. Çalışmanın evrenini Kur'an ve İncil çevirileri çevirileri oluştururken, örneklemini on farklı meal çerçevesinde incelenecek olan Kur?an?daki deyimler oluşturmaktadır. Eşsüremli yaklaşım uygulanmış olan bu çalışma, kaynak taraması yöntemine dayanmaktadır. Bu çerçevede, analiz edilecek on Kur'an meali ışığında daha önce belirlenen Kur'an'daki deyimler yapısal ve anlamsal yönden incelenmiştir. Araştırma sonunda elde edilen bulgular, Kur'an çevirmenlerinin Kur'an'daki deyimleri çevirirken genel bir yöntem benimsemediklerini, benzer deyimlerde çok farklı stratejiler kullandıklarını ortaya koymuştur. Ayrıca meallerin kullandıkları yöntemler içeresinde en çok biçim aktarımının bulunması, çevirmenlerde kaynak dili erek dile aktarama endişesinin ön plana çıktığını ifade etmektedir. Ekleme ifadelerin yoğun bir şekilde verilen eşdeğerliklerde yer alması çevirmenlerin anlamsal alandan kopmak istemediklerini ifade etmesinin yanı sıra doğrudan anlamı temel alan stratejileri tercih etmelerindeki düşük yüzdelik oran, çevirmenlerin, mümkün olduğunca, erek dilin tüm imkânlarını kullanmadıklarının göstergesi olmuştur.