Diyabetik ve diyabetik olmayan ratlarda kurşun nitrat'ın nefrotoksisitesi üzerine sodyum selenit'in koruyucu rolü


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hatice Baş

Danışman: YUSUF KALENDER

Özet:

Kursun, yıllardır insanlara ve hayvanlara yüksek derecede toksik bir metal olarak tanımlanmıstır. Bu çalısmanın amacı kursun nitrat'ın diyabetik ve diyabetik olmayan ratların böbrek dokusu üzerine etkisini ve antioksidan özellige sahip oldugu bilinen sodyum selenit'in koruyucu rolünü incelemektir. Bu çalısmada erkek ratlara gavaj yoluyla kursun nitrat (22,5 mg/kg/gün) ve sodyum selenit (1 mg/kg/gün) verilmistir. 28 gün sonra kursun nitrat ve sodyum selenit+kursun nitrat grupları kontrol grubu karsılastırıldıgında serum üre, ürik asit ve kreatinin seviyeleri ile böbrek MDA düzeyinin arttıgı, antioksidan enzim aktiviteleri ile vücut ve böbrek agırlıklarının azaldıgı tespit edilmistir. Ancak sodyum selenit+kursun nitrat grubu kursun nitrat uygulanan grup ile karsılastırıldıgında sodyum selenitin incelenen parametreler üzerine koruyucu etkisinin oldugu görülmüstür. Benzer sonuçlar diyabetik gruplar arasında da gözlenmistir. Kontrol ile diyabetik kontrol grubu, sodyum selenit ile diyabetik sodyum selenit grubu, kursun nitrat ile diyabetik kursun nitrat grubu, sodyum selenit+kursun nitrat ile diyabetik sodyum selenit+kursun nitrat grubu karsılastırıldıgında diyabetik gruplarda, diyabetik olmayan gruplara nazaran böbrek agırlıklarında, üre, ürik asit, kreatinin ve MDA düzeylerinde anlamlı bir artıs, antioksidan enzim aktiviteleri ile vücut agırlıklarında anlamlı bir azalma tespit edilmistir. Deneyin sonunda kursun nitrat uygulanan ratların v böbrek dokularında siddetli, sodyum selenit+kursun nitrat uygulanan ratların böbrek dokularında ise orta dereceli histopatolojik degisiklikler oldugu gözlenmistir. Diyabetik gruplarda da histopatolojik degisiklikler gözlenmistir ancak sodyum selenitin bu degisiklikler üzerine koruyucu etkisi tespit edilememistir. Sonuç olarak kursun nitrat'ın ratların böbrek dokuları üzerine nefrotoksik etki olusturdugu, sodyum selenit'in kursun nitrat kaynaklı nefrotoksisiteyi azalttıgı ancak diyabetin böbreklerde neden oldugu toksik etkiyi ise azaltmadıgı ortaya konulmustur.