Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Anabilim Dalı , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dr. Okan Turhan
Danışman: Ahmet Özet
Özet:
Amaç: Metastatik renal hücreli karsinom tanısı konan hastalarda uygulanan basamaklı tedavilerin genel sağkalıma olan etkilerinin retrospektif olarak değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın ikincil amacı olarak, progresyonsuz sağkalım ve toksisite ile güncel tedavilerinin ilişkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Ek olarak kullanılan anti-kanser ajanlarda maliyet-etkinlik açısından bir perspektif oluşturmak hedeflenmektedir.
Materyal ve Yöntem: G.Ü.T.F. Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı’nda 2005-2020 yılları arasında tanı almış, 18 yaş üstü, patolojik veya radyolojik olarak RHK tanısı dökümante edilmiş, basamaklı tedavi alan, de-novo veya nüks metastatik 50 hasta retrospektif olarak incelenmiştir. Analizde ilk 3 basamağın verileri dikkate alınmıştır. İkinci primer malignitesi, 85 yaş üstü, ECOG (Eastern Cooperative Oncology Group) performans skoru ≥3 olan hastalar çalışmaya dahil edilmemiştir. Veriler, hasta arşiv dosyaları ve hastane dijital veri tabanından edinilmiştir.
Bulgular: 41’i erkek (%82), 9’u kadın (%18) olmak üzere toplam 50 hasta değerlendirildi. Yaş ortalaması 60,08±11,27 yıl idi. De-novo metastatik hasta sayısı 42 (%84), nüks metastatik hasta sayısı 8 (%16) idi. 28 hasta IFN-α tedavisi aldı. Herhangi bir basamakta 29 kişi sunitinib (%49), 16 kişi pazopanib (%32), 10 kişi axitinib (%20), 1 kişi sorafenib (%2), 7 kişi everolimus (%14) ve 3 kişi nivolumab (%6) aldı. Populasyondaki median OS 44 aydı. Birinci basamak tedavide PFS, TKİ grubunda 4,9 ay, IFN-α grubunda ise 7,1 ay bulundu (p=0,840). IMDC’ye göre iyi/orta risk grubunda olan hastalar içinde median PFS IFN-α alan hastalarda 10,4 ay, TKİ alanlarda 4,9 ay; kötü risk grubunda olan hastalar içinde ise median PFS, IFN-α ve TKİ gruplarında sırasıyla 3,5 ay ve 4,7 ay bulunmuştur (p=0,788). İkinci basamak tedavide median PFS süreleri değerlendirildiği zaman axitinib, pazopanib, sunitinib için sırasıyla 7,2 ay, 22 ay ve 13,4 ay görüldü (p=0,013). Üçüncü basamakta TKİ alan hastalarda median PFS 13 ay; IFN-α, mTOR-i veya anti PD-1 alan hastalarda median PFS 6,2 ay görüldü
(p=0,149). IFN-α kullanan hastaların 5’inde (%17) yan etki görüldü. Sunitinib kullanan hastaların 15’inde (%53) yan etki görüldü. 8 hastada grade 3 ve/veya daha şiddetli yan etki gelişmiştir (%28). En sık görülen şiddetli yan etki pnomoni olmuştur (%10). Pazopanib alanların 10’unda (%62) yan etki görülmüştür. 5 hastada (%31) grade 3 ve/veya daha şiddetli advers olay görülmüştür. En sık görülen şiddetli yan etki hepatotoksisite olmuştur (%18). Tüm TKİ alan hastalar dikkate alındığında en sık görülen yan etkiler %16 ile hipotiroidi ve %14 ile diyare olarak gözlenmiştir. En yüksek oranda grade 3-4 yan etki akut böbrek yetmezliğidir (%9). Üç basamak tedavi alan hastalarda IFN-α; TKİ; TKİ alan grupta median maliyet 72 803 €, TKİ; TKİ; nivolumab alan grupta median maliyet 91 984 € bulunmuştur.
Sonuç: Hedefe yönelik tedavilerin OS ve sitokin tedavisine göre kötü risk grubunda PFS avantajı sağladığı görülmüştür. Aynı zamanda bu tedavilerin etkinliklerine oranla güvenli; ancak pahalı tedaviler olduğu görülmüştür. Bu ajanlardan kaynaklanan renal yan etkilerin farkına varmak, özellikle önceden böbrek hastalığı olanlarda güvenli tedavi stratejileri için gereklidir. TKİ'lerle devam ettirilen hastalarda tiroid fonksiyon testlerine ilişkin farkındalığın artması ve izlenmesi önemlidir.
Anahtar kelimeler: renal hücreli karsinom, metastatik, maliyet, sağkalım, toksisite