Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERYEM BARASI
Danışman: GÜRCÜ ERDAMAR
Özet:Bu araştırmanın amacı 2018 yılı ortaokul Türkçe dersi öğretim programını 21. yüzyıl becerileri açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda; 2018 yılı ortaokul Türkçe dersi öğretim programında 21. yüzyıl becerilerine yer verilme durumu ve Türkçe öğretmenlerinin programda yer alan 21. yüzyıl becerilerine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Araştırmanın modeli betimsel, yöntemi karmadır. Türkçe dersi öğretim programı 21. yüzyıl becerileri açısından incelenirken nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Bu çalışmada doküman Türkçe dersi öğretim programıdır. Araştırmanın nicel boyutunda Türkçe dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri alınmıştır. Araştırmada iki evren bulunmaktadır. Araştırmanın birinci evreni 5.,6.,7., ve 8. sınıf Türkçe dersi öğretim programıdır. Araştırmanın ikinci evreni ise Ankara ilinde görev yapan Türkçe öğretmenleridir. Örneklemde Altındağ, Gölbaşı, Yenimahalle ve Çankaya ilçelerinde görev yapan 273 Türkçe öğretmeni yer almıştır. Araştırmada Türkçe dersi öğretim programının incelenebilmesi için öncelikle nitel veri toplama aracı olarak doküman analizinden yararlanılmıştır. Bu amaçla 2018 Ortaokul Türkçe dersi öğretim programının tamamı incelenmiştir. Doküman analizinde Partnership for 21 Century Skills (P21) sınıflandırması vi dikkate alınarak oluşturulmuş 21. yüzyıl becerileri seçilmiştir. Programı analiz etmek için araştırmacı tarafından hazırlanan belirtke tablosu kullanılmıştır. Araştırmanın öğretmen görüşlerinin belirlenmesine yönelik alt problemleri için veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan “2018 Türkçe Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi- Öğretmen Görüşleri Anketi” ile toplanmıştır. Araştırmanın doküman incelemesine yönelik nitel verilerin analizi için betimsel analiz kullanılmıştır. Programda yer alan 21. yüzyıl becerilerini incelemek için kategori ve kodlar oluşturulmuş, güvenilirlik katsayısı hesaplanmıştır. Araştırmanın nicel boyutuna ait verilerin analizinde ankette yer alan maddeler için betimsel istatistik hesaplanmıştır. Anketin açık uçlu maddelerine ait verilerin betimlenebilmesi için içerik analizinden yararlanılmış ve tematik kodlama yapılmıştır. Doküman analizine göre Türkçe dersi öğretim programında en çok yer verilen beceriler; genel amaçlarda (özel amaç, yetkinlik, kazanım) iletişim, eleştirel düşünme ve karar verme; içerikte, iletişim, iş birliği problem çözme; öğrenme öğretme süreçlerinde, eleştirel düşünme, üretkenlik, medya okuryazarlığı, öğrenmeyi öğrenme; ölçme ve değerlendirme ögelerinde öğrenmeyi öğrenme, medya okuryazarlığı, yaratıcılık, öz yönlendirme becerileridir. En az yer verilen beceriler ise genel amaçlarda yenilikçilik, iş birliği, medya okuryazarlığı; içerikte, eleştirel düşünme, karar verme, medya okuryazarlığı; öğrenme-öğretme süreçlerinde hesap verebilirlik, liderlik, yenilikçilik, esneklik ve uyum; ölçme ve değerlendirmede ise iletişim, iş birliği, bilgi okuryazarlığı, liderlik ve sorumluluk alma becerileridir. Öğretmen görüşlerine göre programın boyutlarında en fazla yer verilen beceriler iletişim ve iş birliği, sosyal ve kültürel etkileşim becerileri; en az yer verilenler ise hesap verebilirlik, öğrenmeyi öğrenme, öz yönlendirme becerileridir. Öğretmenlere göre kazanımlarda en çok iletişim, iş birliği, sosyal ve kültürler arası etkileşim becerileri gerçekleşmektedir. Gerçekleşme düzeyinin en az olduğu beceriler ise yaratıcılık, hesap verebilirlik, öğrenmeyi öğrenme, öz yönlendirme becerileridir. Öğretmenlerin kendi derslerinde en çok yer verdikleri beceriler içerikte iletişim, işbirliği, bilgi ve iletişim teknolojileri okuryazarlığı; öğrenme-öğretme süreçlerinde iletişim, iş birliği, sosyal ve kültürler arası etkileşim; ölçme ve değerlendirme süreçlerinde iletişim, işbirliği, problem çözme becerileridir. Öğretmenlere göre derslerinde en az yer verdikleri beceriler ise içerikte; öğrenmeyi öğrenme, öz-yönlendirme, hesap verebilirlik; öğrenme-öğretme süreçlerinde hesap verebilirlik, esneklik ve uyum, öz-yönlendirme; ölçme ve değerlendirme süreçlerinde ise hesap verebilirlik, medya okuryazarlığı, esneklik ve uyum becerileridir. Öğretmenlerin derslerinde 21. yüzyıl becerilerini geliştirmek için en çok yer verdikleri etkinlikler drama, yaratıcı yazma, grup çalışmaları ve sunum yapmadır. Öğretmen görüşlerine göre 21. yüzyıl becerilerinin uygulanması sırasında karşılaşılan sorunlar şunlardır: kazanımların genel olması, birbirini tekrarlaması ve güncel olmaması; metinlerin ilgi çekiciliğinin az olması, içerik ve uzunluklarının yaş gruplarına uygun olmaması; öğrencilerin eleştirel düşünme, problem çözme, öğrenmeyi öğrenme, yaratıcılık becerilerini geliştirememeleri ve yazdıklarını paylaşmaktan hoşlanmamaları, fiziki alt yapı, materyal ve zaman yetersizliği, etkinliklerin ilgi çekiciliğinin az olması; sınav sisteminin becerilerin ölçülmesine yönelik vii olmamasıdır. Öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerinin geliştirilmesine yönelik önerileri ise okumaya, düşünmeye yönelik becerilere programda daha çok yer verilmesi, kazanım sayısının azaltılıp uygulanabilirliğin artması, ilgi çekici metinler ve etkinlikler kullanılması, eğitim ortamının okul dışına da taşınması, 21. yüzyıl becerilerini ölçmeye uygun güncel ölçme ve değerlendirme tekniklerinin kullanılmasıdır