D vitamini eksikliği olan kişilerde tedavinin lipid parametreleri, insülin direnci, vücut kompozisyon ölçüleri, kas gücü, yaşam kalitesi ve depresyon üzerine etkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: KAMİL İNCİ

Danışman: FÜSUN SAADET TÖRÜNER

Özet:

Yağda eriyen bir vitamin olan D vitamini diğer vitaminlerden farklı olarak vücutta sentezlenen, başlıca görevi Ca döngüsü ve kemik metabolizmasını düzenlemek olmak üzere vücutta birçok rol oynayan bir hormondur. Vitamin D eksikliği tüm dünyada ve tüm yaş gruplarında sıklıkla karşılaşılan ve sıklığı gittikçe artan bir sağlık problemidir. Bu problemin başta osteoporoz ve sekonder hiperparatiroidi olmak üzere dislipidemi, obezite, insülin direnci, hipertansiyon, immun sistem bozuklukları, solid organ maligniteleri, bazı lösemi tipleri gibi pek çok sağlık problemiyle ilişkili ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Çalışmamızın amacı; D vitamini eksikliği saptanan ve bilinen hiçbir hastalığı olmayan bireylerde D vitamini replasman tedavisinin lipid parametreleri, insülin direnci, vücut kompozisyonları, kas gücü, depresif duygudurum ve SYK üzerine olan etkisini ölçmektir. Çalışmamıza Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları polikliniklerine Ağustos 2013 ve Mayıs 2014 tarihleri arasında başvuran toplam 31 katılımcı (D vitamini eksikliği saptanan 18-60 yaş arası sağlıklı bireyler) alındı. Çalışma grubundaki bireylere D vitamini replasman tedavisi öncesi ve sonrası serum 25 (OH) vit D düzeyi, lipid parametreleri, insülin direnci, Ca, P, PTH ve ALP düzeyleri ölçüldü. El kavrama gücü ve vücut kompozisyon ölçümleri yapıldı. Yine tüm olgularda hem tedavi öncesi hem de tedavi sonrası KF 36 yaşam kalitesi ölçeği ile Beck depresyon ölçeği uygulandı. Çalışmamızda D vitamini replasman tedavisiyle D vitamini düzeyinin arttığını ve PTH düzeyinin düştüğünü gözlemledik. D vitamini replasman tedavisi ile vücut kompozisyon ölçümleri, HDL, TG, ALP, HOMA-IR skoru düzeyleri, SYK alt gruplarından genel sağlık skoru düzeyi ve el kavrama kuvvetinde anlamlı farklılık saptamadık. D vitamini replasman tedavisi sonrası serum LDL düzeyinde anlamlı bir düşüş mevcuttu. Yine tedavi sonrası depresif duygudurumun anlamlı ölçüde düzeldiğini, KF 36 ile yapılan SYK ölçümlerinde fiziksel fonksiyon, emosyonel ve fiziksel rol güçlüğü, vitalite, sosyal fonksiyon, ağrı ve mental sağlık skorlarının düzeldiğini gözlemledik. Sonuç olarak genç ve sağlıklı bireylerde D vitamini replasmanı ile VKİ, toplam vücut yağ kitlesi ve karın bölgesi yağlanma miktarları, kas gücü (el kavrama kuvveti) gibi vücudun fiziksel komponentlerinde belirgin bir değişiklik saptanmazken depresyon semptomları ve SYK nin düzeldiğini yani kişilerin kendilerini daha iyi hissettiğini saptadık. Literatürde bu konuda fazla veri olmaması nedeniyle bulgularımızın kayda değer olduğunu düşünmekteyiz. Ancak çalışmamızdaki kısıtlı katılımcı sayısı ve literatürdeki çelişkili yayınlardan dolayı D vitamini replasman tedavisinin daha geniş gruplarında incelendiği prospektif çalışmalara gereksinim vardır.