AKADEMiK ERTELEME DAVRANIŞINI AÇIKLAYACI BİR MODEL


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet KANDEMİR

Danışman: YAŞAR ÖZBAY

Özet:

Araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarını kişilik özellikleri, başarı yönelimleri, akandemik öz yeterlik inancı ve benlik saygısının ne düzeyde açıkladığını bir model çerçevesinde incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, araştırma değişkenlerinden neden-sonuç ilişkisi içinde, doğrudan ve dolaylı etkileri belirlemek için bir model kurulmuş ve model testi yapılmıştır. Nedensel karşılaştırmalı desenin kullanıldığı araştırmada, araştırma grubunu farklı sınıf düzeylerinden 406 bayan ve 224 erkek olmak üzere toplam 630 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında, Aitken (1982) tarafından geliştirilmiş, Balkıs (2007) tarafından Türkçeye uyarlanmış, Aitken Akademik Erteleme Ölçeği, Bacanlı, İlhan ve Arslan (2007), tarafından geliştirilen, Beş Faktör Kişilik Ölçeği, Frost, Marten, Lahart ve Rosenblate (1990) tarafından geliştirilen, Özbay ve Mısırlı-Taşdemir (2003) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Akın (2007) tarafından geliştirilen Başarı Yönelimleri Ölçeği, Rosenberg (1965) tarafından geliştirilen, Türkçe'ye uyarlanması aşamasını Demirtaş ve Dönmez (2006) tarafından yapılan, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve araştırma kapsamında hazırlanan, Akademik Öz-yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde AMOS ve SPSS 15.00 programları kullanılmıştır. Araştırmada hipotez modellerin test edilmesi amacıyla path analizi modellemesi ve sobel istatistik tekniği kullanılmıştır. Ayrıca DFA, Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, İlişkisiz Örneklemler t-testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi teknikleri de kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin akademik erteleme davranışı, kişilik özellikleri, başarı yönelimi, akademik öz yeterlik inancı ve benlik saygısı ile neden-sonuç ilişkisi içinde doğrudan ve dolaylı bir şekilde açıklandığı belirlenmiştir. Sonuçlar literatür ve kuramsal acıdan tartışılmış, bu bağlamda daha sonra yapılacak araştırmacılara ve uygulamacılara önerilerde bulunulmuştur.