Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Burak BOSTANCI
Danışman: YUSUF KALENDER
Özet:Ağır metaller, canlılarda toksik etkilere sebep olmaktadır. Kurşun ve kadmiyum endüstride sıklıkla kullanılan ağır metallerdir. Bunlar akut ve kronik zehirlenmelere sebep olmaktadırlar. Sesamol (5-hidroksi-1,3-benzodioksil) metilendioksil grubu içeren antioksidan özelliği olan bir bileşiktir. Sesamol susam yağından elde edilir. Bu çalışmada, kurşun nitrat ve kadmiyum klorürün ratların beyin dokusunda oluşturabileceği toksik etki ve sesamolün koruyucu rolü biyokimyasal olarak araştırılmıştır. Bu amaçla oksidatif stres parametreleri olan süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutatyon peroksidaz (GPx), glutatyon-S-transferaz (GST) enzim aktiviteleri ile lipid peroksidasyonun son ürünü olan malondialdehit (MDA) seviyeleri araştırılmıştır. Çalışmada, deney hayvanları 8 gruba ayrılmıştır. 1. Kontrol grubu. 2. Sesamol (50 mg/kg v.a) uygulanan grup. 3. Kurşun nitrat (90 mg/kg v.a) muameleli grup. 4. Kadmiyum klorür (3 mg/kg v.a) muameleli grup. 5. Kurşun nitrat ve kadmiyum klorür muameleli grup. 6. Kurşun nitrat ve sesamol uygulanan grup. 7. Kadmiyum klorür ve sesamol muameleli grup. 8. Kurşun nitrat, kadmiyum klorür ve sesamol muameleli grup. 28 gün süren deneylerin sonunda, kurşun nitrat, kadmiyum klorür ve kurşun+kadmiyum muameleli ratların beyin dokularında SOD, CAT, GPx ve GST seviyelerinde kontrol ve sesamol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı azalma olduğu görülmüştür. Sesamol ile birlikte kurşun nitrat, kadmiyum klorür ve kurşun nitrat+kadmiyum klorür uygulanan sıçanların beyin dokularında ise enzim seviyelerinde istatiksel olarak anlamlı bir artış olduğu gözlenmiştir. Kurşun nitrat, kadmiyum klorür ve kurşun+kadmiyum muameleli ratların beyin dokuları, MDA seviyesi bakımından kontrol ve sesamol muameleli ratlarla karşılaştırıldığında, MDA seviyesinde istatiksel olarak anlamlı bir artış gözlenmiştir. Sesamolün kurşun nitrat ve kadmiyum klorürün oluşturduğu lipit peroksidasyonu azalttığı gözlenmiştir. Sonuç olarak ağır metallerin verdiği oksidatif hasar üzerinde sesamolün iyileştirici rolü olduğunu söylemek mümkündür