Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Büşra AKGÜN
Danışman: FAHRİ TEMİZYÜREK
Özet:Gün geçtikçe önemli hale gelen ve önemi artan düşünme kazanımlarıninTürkçe ders kitaplarındaki yansımasına bakmak dinleme ve düşünme/izleme etkinlikleri ile ilgisi bakımından meselenin irdelenmesini zorunlu kılmaktadır. Çünkü dinleme, sadece duymayı içermez; dinleme aynı süreda dikkat etmeyi ve duyduğunu düşünmeyi de içerir. Dinlerken sesleri duyar aynı süreda bilinçli olarak da değerlendirirsiniz. Yapılandırıcı yaklaşımla hazırlananTürkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı’nda dinleme ve düşünme kabiliyeti ayrıntılı bir biçimde ele alınmış veTürkçe derslerindeki her temada en az bir dinleme ve düşünme metnine yer verilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Dinleme ve düşünme parçalarının işlenişinde kullanılabilecek yöntem/ tekniklere de programda yer verilmiştir. Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı’nın dinleme ve düşünme yöntem/teknikleri bölümünde yediçeşit dinleme ve düşünme yöntem/yönteminden bahsedilmiştir. Bu yöntem/teknikler katılımlı dinleme ve düşünme, katılımsız dinleme ve düşünme, not alarak dinleme ve düşünme, kendini konuşanın yerine koyarak dinleme ve düşünme (empati kurma), yaratıcı dinleme ve düşünme, seçici dinleme ve düşünme ve eleştirel dinleme ve düşünmedir. Dinleme ile ulaşılanbilgilerin zihinsel süreçlerini tamamlayarak bireye faydalı hale gelebilmesi için düşünme yeteneğinin de kazanılmış olması gerekmektedir. Bunların olmaması durumunda dinleme kabiliyeti amacına ulaşmamış olacaktır. Bu bağlamda düşünme açısından önemli olan birkaç teknikten yola çıkarak dinleme-düşünme bağlantısı hakkında değerlendrmeler yapmak gerekir. Böylece düşünme eğitimi için önemli olan, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yansıtıcı düşünme, analitik düşünme , yanal (lateral ) düşünme ile dinleme ve düşünme/izleme yöntemlerinin ilintisi ortaya konularak bu etkinlik ve uygulamalar bağlamında düşünme eğitimine katkıları dile getirilmesinde yarar bulunmaktadır. Bu çalışmada 6, 7, 8. SınıfTürkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında Bulunan dinleme ve düşünme parçalarınde hangi yöntemlere vi yer verildiği tespit edilmiş, bu yöntemlerin hangi parçalarle birlikte uygulandığı, hangiçeşit parçaların yer aldığı ve sözcük sayıları üzerinden de parçaların uzunluğu kısalığı üzerinde durularak düşünme eğitimine katkıları ifade edilecektir. Çalışmada her sınıf seviyesi için biri Bakanlık iki özel yayınevi olmak üzere üçer öğretmen kılavuz kitap incelemeye alınmıştır. ” Çalışma dâhilinde bulunan kitaplarda mevcut parçaların tamamı olarak dinleme ve düşünme parçaları değerlendirmeye alınmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden basılı eser incelemesi ile vücut bulmuştur. Çalışma sonunda dinleme ve düşünme/izleme etkinliklerinin düşünce eğitimi üzerinde etkisi dile getirilecektir.