Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Öğrenci: YUNUS KÜTÜKCÜ
Danışman: SALİH ATEŞ
Özet:Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin Canlılar ve Hayat öğrenme alanına ilişkin bilimsel okuryazarlıklarını ölçmek için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmek ve geliştirilen ölçme aracıyla öğrencilerin bu alandaki bilimsel okuryazarlıklarını bazı demografik özellikler bakımından karşılaştırmaktır. Araştırmada betimsel araştırma desenlerinden tarama modeli esas alınmıştır. Araştırmanın ilk bölümünde Bilimsel Okuryazarlık Testi (BOT) ve Bilimsel Okuryazarlık Tutum Ölçeği (BOTÖ) geliştirilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde ise öğrencilerin bilimsel okuryazarlıklarının, bazı demografik değişkenlerine göre farklılaşma durumlarını belirlemek amacıyla analizler yapılmıştır. Araştırmanın çalışma gurubunu, Ankara ili merkez ilçelerindeki devlet ortaokullarının 8. sınıflarında okuyan 921 öğrenci oluşturmuştur. Elde edilen verilerin istatistiksel analizleri SPSS ve LISREL paket programları kullanılarak yapılmıştır. BOT ve BOTÖnün geçerlilik ve güvenilirlik analizi çalışmaları madde analizi, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, iki yarı test, KR-20 ve Cronbach alpha analiz teknikleri kullanılarak yapılmıştır. BOT ve BOTÖnün geliştirme çalışmaları sonucunda; BOT; Bilgi, Beceri ve FTTÇ olmak üzere üç boyutlu çoktan seçmeli 38 maddeden oluşurken, BOTÖ; tek boyutlu likert tipi şeklinde 30 maddeden oluşmuştur. BOTnin KR-20 ve iki yarı test güvenirlik katsayıları 0,93 olarak hesaplanmıştır. BOTÖnün ise Cronbach alpha güvenirlik katsayısı 0,92 olarak hesaplanmıştır. Analiz sonuçları, geliştirilen ölçme aracının Canlılar ve Hayat öğrenme alanına ilişkin geçerli ve güvenilir bir bilimsel okuryazarlık ve bilimsel tutum belirleme aracı olduğunu göstermektedir. Araştırma sonucunda, öğrencilerin Canlılar ve Hayat öğrenme alanına ilişkin bilimsel okuryazarlıklarının orta seviyede (% 51) olduğu sonucuna ulaşılırken, öğrencilerin aynı alana ilişkin bilimsel tutumlarının ise iyi düzeyde (% 78) olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Geliştirilen BOT ve BOTÖnün bazı demografik değişkenlere göre farklılaşma durumu bağımsız t-testi ve tek yönlü ANOVA istatistik yöntemleriyle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, öğrencilerin cinsiyet değişkenine göre Bilgi, Beceri, FTTÇ boyutları ve BOT puan ortalamalarının tamamında kız öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık bulunurken, öğrencilerin cinsiyet değişkenine göre BOTÖ puanlarına ilişkin ortalamaları arasında ise, erkekler lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Ayrıca öğrencilerin baba ve anne eğitim durumuna göre Bilgi, Beceri, FTTÇ boyutları ve BOT toplam puanlarının tamamında ortalamalar arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Buna karşın öğrencilerin baba ve anne eğitim durumuna göre BOTÖ puanlarına ilişkin ortalamaları arasında ise anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Bu araştırmanın bulguları bu alanda daha önce yapılan çalışmaların sonuçları ile karşılaştırılmış, araştırmacı ve uygulamacılara öneriler sunulmuştur.