Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayla Akca Çağlar
Danışman: AYNUR OĞUZ
Özet:Çocukluk Çağı Kanser Tedavisinin Tiroid Üzerine Etkileri Bu çalışmada 1992-2010 yılları arasında çocukluk çağı kanseri nedeniyle tedavileri tamamlanmış ve halen remisyonda izlenen 120 (84 erkek, 36 kız) hastada uygulanan kanser tedavilerinin tiroid üzerine olan geç yan etkileri araştırılmış ve tiroid bozukluğu gelişimi yönünden risk faktörleri belirlenmiştir. Hastalar aldıkları tedavilere göre sadece KT (Grup I) ve KT+baş,boyun,toraks bölgelerinden en az birine RT (Grup II) olmak üzere 2 gruba ayrılmış ve serum TSH, sT4, tT4, anti-TPO, anti-TG, TG düzeyleri ve tiroid bezi ultrasonografisi ile değerlendirilmiştir. Sonuçlara göre hastaların 32’sinde (%26,6) hipotiroidi, 27’sinde (%22,5) tiroid nodülü, 40’ında (%33,3) tiroid parankiminde heterojenite, 36’sında (%30) tiroid otoantikor yüksekliği, 3’ünde (%2,5) tiromegali ve 3’ünde (%2,5) ikincil tiroid kanseri saptanmıştır. Hipotiroidi sadece Grup II’deki hastalarda görülmüştür (p<0,001).Bu hastalarda tanılara göre HL’da 7 kat (p<0,001), beyin tümöründe 7,9 kat (p=0,01) ve nazofarenks kanserinde 12,4 kat (p=0,01) risk oluştuğu saptanmıştır. RT bölgeleri ve dozlarına göre özellikle mantle (p=0,004) ve boyun (p<0,001) bölgelerine, 5000-5999 cGy (p=0,01) dozda ışın alan hastalarda hipotiroidi geliştiği bulunmuştur. Tiroid nodülü Grup II’deki hastalarda Grup I’e göre daha fazla saptanmıştır (p<0,001). Tiroid nodülü açısından HL tanısının 5,4 kat (p<0,001), mantle bölgesine RT almanın 11,5 kat (p=0,03), 4000-4999 cGy dozda ışın almanın 10,3 kat (p=0,006) risk oluşturduğu görülmüştür. Tiroid parankiminde heterojenite görülme açısından her iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark saptanmamıştır, ancak özellikle platin grubu KT almış (p=0,006), nazofarenks kanseri olan (p=0,003) ve boyun+nazofarenks bölgesine RT alan (p=0,001) hastalarda daha fazla heterojenite tespit edilmiştir. Tiroid otoantikor yüksekliği açısından da her iki grup arasında fark bulunmamıştır, ancak kızlarda erkeklere göre 2,5 kat daha fazla risk görülmüş 5000-5999 cGy dozda RT alanlar (p=0,02) ile yüz bölgesine RT alan (p=0,02) ve platin grubu KT almış olan (p=0,02) hastalarda tiroid otoantikor yüksekliği saptanmıştır. Sonuç olarak platin grubu KT alan hastaların aynı zamanda RT alan hastalardan oluştuğu göz önüne alındığında yanlızca KT uygulamasının tiroid bozukluğu açısından risk oluşturmadığı saptanmıştır.