Stokastik çok kriterli karar vermede yeni bir yöntem: SWARA-SMAA-2 ve savunma sanayinde uçak seçimi uygulaması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü, Yönetim Bilişim Sistemleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KOREL İNANÇ DURMAZ

Danışman: Cevriye Gencer

Özet:

Karar vericiler tarafından en iyi seçeneğin belirlenmesi oldukça zor bir süreçtir. Genellikle farklı disiplinlerde bulunan karar vericiler, farklı disiplinlere ait tercihlerini, karar grubunu etkilememek amacı ile veya alan uzmanı olmadıkları için, seçim konusunda değerlendirme yapmak istemezler. Kriterlere yönelik bilginin eksik olduğu veya karar vericilerinin görüşlerini belirtmek istemedikleri seçim durumunda stokastik çok kriterli kabul edilebilirlik analizi (SMAA) tercih edilen bir Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemidir. Aşamalı Ağırlık Değerlendirme Oran Analizi (SWARA), kriterlerin ağırlık oranlarının değerlendirilmesi yöntemine dayanan, karar vericilerin değerlendirme konusunda mutabık olmadıkları durumda kullanılabilen son dönemde yaygınlaşmış basit ve hızlı süreçleri içeren bir ÇKKV yöntemidir ve metodunun ağırlık hesaplamasına yönelik bir paket program yoktur. Çalışmada, SWARA metodunun ağırlık hesaplamasına yönelik bir paket program geliştirilmiş ve SMAA yönteminin stokastik süreçlerinden yararlanılması amacı ile JSMAA programına entegre edilmiş, SWARA–SMAA-2 yöntemi önerilmiştir. Amaç, alan uzmanlarının değerlendirmeleri ile SMAA-2 yöntemindeki belirsiz ve kesin olmayan verilerin etkisinin azaltılmak, bağımsız bir karar verme süreci tasarlanmak ve paket program vasıtası ile kullanıma sunmaktır. Önerilen yöntem Savunma Sanayinde, Entegre Lojistik Destek kriterleri esas alınarak Hv.K.K.lığı için eğitim uçağı seçiminde uygulanmış ve sonuçlar yorumlanmıştır.