XV. VE XVI. YÜZYILLARDA SULTAN DÂRÜŞŞİFÂLARI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seyran AKTAŞ

Danışman: MUSTAFA ALKAN

Özet:

Hayırseverlik anlayışının bir ürünü olan dârüşşifâlar, genellikle padişah, padişah hanımları ve valide sultanlar gibi yüksek gelire sahip kişiler tarafından inşa ettirilmiştir. Bu yapıların arkasında vakıf-imâret sistemi yer almış, söz konusu bu yapıların yaşatılması için büyük gelirler vakfedilerek devamlılığı sağlanmıştır. Türk mimari yapısı içinde gelişmiş olan dârüşşifâlar, bir bölgenin çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanıp inşa edilen ve cami, imâret, medrese gibi birimlerden oluşan külliyelerin birer parçası olmuşlardır. Dârüşşifâlarda, hastalara en iyi şekilde sağlık hizmeti sunacak bir personel kadrosu oluşturulmuş, söz konusu personelin sayısı ve ücretleri vakfiyelerde belirlenmiştir. Dârüşşifâlar, tam teşekküllü sağlık kurumları olarak, XIX. Yüzyılda Modern Memleket Hastahanelerinin kuruluşuna kadar, kuruluş amacına uygun olarak sağlık hizmeti vermişlerdir. Bu hastahanelerinin kurulmasından sonra bazı dârüşşifâlar akıl hastalarının tedavi edildiği birimler olmuşlar, bazıları ise amaçları dışında kullanılmıştır. Osmanlı Devleti'nde yüzyıllarca sağlık hizmetinin sunulduğu dârüşşifâların bazıları günümüze ulaşmış, bazıları ise yok olmuşlardır. (Fatih Dârüşşifâsı) Bu çalışmada, bahsi geçen yüzyıllarda inşa edilen Osmanlı Sultan Dârüşşifâları, kurucuları, fiziki yapısı, gelir ve giderleri, personelin nitelikleri ve sunulan sağlık hizmetleri yönünden incelenmeye çalışılmıştır.