Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BESLENME VE DİYETETİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Rukiye BOZBULUT
Danışman: Nevin Şanlıer
Özet:
Bu çalışma çoklu doz insülin tedavisi alan tip 1 diyabetli bireylerde diyete eklenen yulaf β-glukanının glisemik seyir üzerine etkilerinin ve beta glukanın glisemik kontrol üzerine etkili olacak günlük tüketim miktarının belirlenmesi amacıyla 14-18 yaşları arasında 30 tip 1 diyabetli birey (15 erkek, 15 kız) ile yürütülmüştür. Çalışma üç aşamadan oluşmuş ve her aşama bir hafta sürmüştür. Birinci aşamada bireyler standart beslenme programı uygulamışlardır. İkinci ve üçüncü aşamada bireylerin aynı beslenme programına enerji ve makrobesin ögeleri değişmeyecek şekilde sırasıyla 3 g/gün β-glukan (sabah, öğle, akşam öğünlerinde 1’er g β-glukan) içeren yulaf ve 6 g/gün β-glukan (sabah, öğle, akşam öğünlerinde 2’şer g β-glukan) içeren yulaf eklenmiştir. Her üç aşama boyunca bireylere sürekli glukoz izlem sistemi (CGM) takılmıştır. Bireylerin ikinci derece hipoglisemide (<54 mg/dL), birinci derece hiperglisemide (180-250 mg/dL) ve ikinci derece hiperglisemide (>250 mg/dL) geçirdikleri zamanın 6 g yulaf β-glukanının tüketildiği üçüncü aşamada anlamlı derecede daha az olduğu görülmüştür (p<0,05). Birinci ve ikinci aşamada günlük kan glukoz ortalamaları (sırasıyla 145,99±28,63 mg/dL ve 143,99±30,77 mg/dL) ve gözlenen en yüksek kan glukoz değerleri (sırasıyla 274,87±56,91 mg/dL ve 279,67±53,03 mg/dL) benzerken, üçüncü aşamada daha düşük olarak saptanmıştır (kan glukoz ortalaması: 137,29±20,43 mg/dL; en yüksek değer: 243,17±47,34 mg/dL). Gözlenen en düşük kan glukoz seviyesi birinci aşamada 55,53±14,10 mg/dL, ikinci aşamada 56,47±15,82 mg/dL, üçüncü aşamada ise 65,37±13,02 mg/dL bulunmuştur (p<0.05). Öğünlere 2’şer gram β-glukan eklenen üçüncü aşamada sabah, öğle ve akşam öğünlerinin açlık, tokluk ve pik kan glukoz değerleri daha düşük saptanırken, pik zamanına diğer aşamalardan daha geç ulaşılmıştır (p<0,05). Aşamalar arasında tüketim süresinin glisemik kontrol üzerine etkisi açısından fark görülmemiştir. Glisemik değişkenliğin göstergesi olan SD, CV, MAGE, IQR, MODD, LBGI, HBGI ve CONGA değerlerinin birinci ve ikinci aşamada benzerken, üçüncü aşamada daha düşük olduğu saptanmış, ancak aşamalar arasında yanlızca SD ve CONGA değerlerinde anlamlı fark görülmüştür (p<0,05). Sonuç olarak tip 1 diyabetli adolesanlarda öğünlere en az 2 g’şer gram olmak üzere 6 g/gün yulaf β-glukanı tüketiminin glisemik seyirde olumlu sonuçlar verdiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler :Tip 1 diyabet, β-glukan, yulaf, glisemik kontrol, glisemik değişkenlik