7,12-dimetilbenzantrasen ile oluşturulan deneysel oral kanser modelinde hypericum perforatum ekstresinin etkilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, AĞIZ, DİŞ VE ÇENE CERRAHİSİ ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİLARA NUR ÖZTÜRK

Danışman: İnci Rana Karaca

Özet:

Ağız kanserleri oral kavitenin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilen ve erken dönemde teşhis edilip

tedavisine başlanmadıkça yüksek mortalite oranlarıyla seyreden kanserlerdir. Bu kanserlerin

yaklaşık %90’ını oral skuamoz hücreli karsinomlar oluşturmaktadır. Günümüzde alternatif kanser

tedavi araçları bulmak amacıyla pek çok çalışma yürütülmektedir. Özellikle gelişmekte olan

ülkelerde çeşitli bitkiler, bitki ekstreleri ve bitkilerden elde edilen kimyasalların kemopreventif

etkinliğini inceleyen pek çok araştırma yapılmaktadır. H. perforatum insan için pek çok yararlı

etkiye sahip olduğu bilinen, geçmişten günümüze dünyada çeşitli yerlerde geleneksel tıpta

kullanılagelmiş bir bitki türüdür. Bu çalışmanın amacı, 7,12-dimetilbenz(a)antrasen ile oluşturulan

rat oral skuamoz hücreli karsinom modelinde H. perforatum ekstresinin kemopreventif etkinliğinin

ve antioksidan savunma sistemleri üzerindeki etkilerinin incelenmesidir. Bu çalışmada, H.

perforatum’un antioksidan etkinliği, radikal giderici aktivitesi ve fenolik madde içeriği in vitro

olarak belirlenmiş ve çalışmanın in vivo kısmında kullanılmak üzere ekstre hazırlanmıştır. In vivo

çalışma protokolünde 30 adet Wistar erkek rat kontrol grubunda 6 diğer gruplarda 8’er hayvan

olacak şekilde rastgele 4 gruba ayrılmıştır (Grup 1: kontrol, Grup 2: DMBA grubu, Grup 3:

HP+DMBA grubu, Grup 4: HP grubu). Uygulama yapılan dokulardaki ve kandaki antioksidan

savunma mekanizmaları biyokimyasal ve immünohistokimyasal olarak, bağ dokudaki kanseröz

değişiklikler immünohistokimyasal olarak, dokuda meydana gelen epitelyal değişikliklerin

mevcudiyeti ve dereceleri ise histopatolojik olarak değerlendirilmiştir. Ekstrenin antioksidan

savunma sistemi üzerinde özellikle kanserojenle birlikte uygulandığında bazı antioksidan enzimleri

baskılayıcı etki gösterdiği görülmüştür. İmmünohistokimyasal incelemede bağ dokusuna kadar

invaze olan lezyonların oluşmadığı değerlendirilmiştir. Histopatolojik inceleme sonuçlarına göre H.

perforatum ekstresinin kanseröz değişiklikleri %100 önlemese de kemopreventif etki gösterdiği

tespit edilmiştir. Bu bitkinin umut vadeden bir kemopreventif ajan olduğu ve bu çalışmanın

sınırlılıklarının aşıldığı araştırmalar ve doz çalışmaları yapılarak ekstrenin tam potansiyelinin

değerlendirildiği çalışmalara ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hypericum perforatum, antioksidan, ağız kanseri, oral skuamoz hücreli

karsinom