Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme Ve Diyetetik Anabilim Dalı , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Şule GÜL
Danışman: Gamze Akbulut
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Bu çalışma, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Merkez ve Beşevler Yemekhanesi’nde çalışan yetişkin bireylerin depresyon semptomlarının, uyku kalitesinin ve farklı duygu durumlarının beslenme durumları üzerine etkisini araştırmak amacıyla Şubat 2020 - Ocak 2021 yürütülmüştür. Çalışma yaş ortalamaları 42,1±8,64 yıl olan %42,5’i erkek, %57,5’i kadın olan 174 birey ile yürütülmüştür. Çalışma verileri, 105 birey ile yüz yüze görüşme tekniği ve 69 birey ile “MEB anket” online sistemi kullanılarak araştırmacı tarafından uygulanan bir anket formu ile elde edilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri, sağlık bilgileri, beslenme alışkanlıkları sorgulanmış; farklı duygu ve durumlarda iştah düzeylerini belirlemek amacıyla “Duygusal İştah Ölçeği”, depresyon durumlarını incelemek amacıyla “Beck Depresyon Ölçeği”, uyku kalite durumlarını irdelemek amacıyla “Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi” ve fiziksel aktivite durumlarının incelemek için “Uluslararası Fiziksel Aktivite Anket” uygulanmıştır. Bireylerin beslenme durumlarını saptamak için geriye dönük hatırlatma yöntemi ile 24 saatlik besin tüketim kaydı alınmıştır. Katılımcıların antropometrik ölçümleri alınıp, vücut bileşimleri biyoelektrik impedans analiz (BİA) cihazı ile ölçülmüştür. Çalışmaya katılan erkek bireylerin, hem pozitif hem de negatif duygu ve olaylarda kadın bireylere göre daha fazla yeme eğilimi gösterdikleri saptanmıştır (p˂0,05). Beck depresyon ölçeği sınıflandırmasına göre bireylerin duygusal iştah durumları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamış olsa da, orta düzey depresyon görülen bireylerde duygusal yeme eğiliminin en çok olduğu tespit edilmiştir (p˃0,05). Bu çalışmada bireylerin %39,6’sında kötü uyku kalitesi görülürken, %60,4’ünde iyi uyku kalitesi görülmektedir. Bireylerin uyku kalitesi göre enerji ve besin ögesi alımları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p˃0,05). Bireylerin %56,9’unda minimal düzey, %23,6’sında hafif düzey ve %19,5’inde orta düzey depresyon görülmüştür. Beck depresyon ölçeği ve Pittsburgh uyku kalitesi indeksi arasında istatistiksel olarak pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (p˂0,001). Depresyon düzeyi ile diyetle posa (g), tiamin (mg), B12 vitamini (mg), çinko (mg) ve C vitamini (mg) alımları arasında negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p˂0,05). Bireylerin fiziksel aktivite düzeyleri ile uyku kaliteleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken (p>0,05), depresyon düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki gözlenmiştir (p<0,05). Sonuç olarak, duygusal yeme, uyku kalitesi ve depresyon düzeyinin birbiri ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Bu durumun açıklanabilmesi için daha fazla örneklem sayılı çalışmalar yapılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler : Duygusal iştah, depresyon, uyku kalitesi, beslenme