Okul öncesi dönemde davranışsal öz-düzenleme becerilerinin çocuğa ve aileye ilişkin değişkenler ile ebeveyn tutumları açısından incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASLI TEMİZ

Danışman: Figen Şahin

Özet:

Bu araştırma, okul öncesi eğitimi alan çocukların davranışsal öz-düzenleme becerilerini

çocuğa ve aile ortamına ilgili değişkenler ve ebeveyn tutumları açısından incelemek

amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda araştırmanın çalışma grubunu Tokat ilinde okul öncesi

eğitimi alan 201 çocuk ve ebeveyni oluşturmuştur. Araştırmada çocukla ilgili değişkenler

olarak cinsiyet, doğum sırası, okul öncesi eğitim alma yılı ve kurum türü ele alınmıştır.

Aile ortamıyla ilgili değişkenler ise anne-baba öğrenim düzeyi, gelir, anne çalışma durumu,

kitap sayısı, yaşanılan yerleşim yeri olarak belirlenmiştir. Araştırmada veri toplamak

amacıyla; çocuklar ve aileleri hakkında gerekli bilgilere ulaşabilmek için ―Demografik

Bilgi Formu‖, çocukların davranışsal öz-düzenleme becerilerini değerlendirmek için ―Baş-

Ayak-Diz-Omuza Dokunma Yönergeleri (BADO-DY) Görevleri‖ ve ebeveyn tutumları

hakkında bilgi edinebilmek için ―Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ)‖ kullanılmıştır. Elde

edilen verilerin analizi SPPS 22 paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Araştırmanın betimsel istatistikleri için frekans, yüzde, ortalama ve standart sapmalar

hesaplanırken, bağımsız değişkenlerin analizinde ikili karşılaştırmalarda Mann Whitney U

testi ve çoklu karşılaştırmalarda Kruskal Wallis H Testinden yararlanılmıştır. BADO-DY

ve ETÖ puanları arasındaki ilişkiler Spearman's Rho Testi ile incelenmiştir. Araştırma

sonucunda davranışsal öz-düzenleme becerilerinin okul öncesi eğitim eğitim alma yılı,

anne-baba öğrenim düzeyi, gelir durumu ve anne çalışma durumu, eve alınan kitap sayısı

vii

ve yaşanılan yerleşim yerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği

bulunmuştur. Diğer taraftan davranışsal öz-düzenleme becerilerinin cinsiyet, doğum sırası

ve kurum türü değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık göstermediği bulunmuştur.

Davranışsal öz-düzenleme becerileri ile otoriter ebeveyn tutumu ve aşırı koruyucu ebeveyn

tutumu arasında anlamlı, düşük ve negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: davranışsal öz-düzenleme, ebeveyn tutumları, okul öncesi dönem

çocukları