Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞE ŞENELMİŞ
Danışman: Hatice Paşaoğlu
Özet:
Bu çalışmada hemodiyaliz hasta grubu ve böbrek transplantı yapılmış hasta grubunda FGF-23 ve sKlotho düzeyleri incelendi. Bu amaçla Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Hemodiyaliz Ünitesi’ne diyaliz için düzenli olarak gelen 60 hemodiyaliz hastası ile böbrek transplantı yapılmış ve Transplantasyon Polikliniği’nde takip edilen 60 böbrek transplant hastası dahil edilmiştir. Kontrol grubu olarak hasta yaş grubu ve demografik özellikleri benzer olan 34 sağlıklı birey çalışmaya dahil edildi. iFGF-23 ve cFGF-23 düzeylerinin hemodiyaliz grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde yükseldiği tespit edildi. Transplant grubunda ise iFGF-23 ve cFGF-23 düzeyleri hemodiyaliz grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşmekle beraber kontrol grubuna göre hala yüksek seviyelerde ölçüldü. Her iki hasta grubunda, iFGF-23 düzeyleri artarken cFGF-23 düzeylerinin de korale bir şekilde arttığı izlendi. Hemodiyaliz hasta grubunda eGFR seviyeleri düşerken iFGF-23 ve cFGF-23 seviyeleri yükseldi. eGFR ile iFGF-23 arasında korelasyon tespit edildi ancak eGFR ile cFGF-23 arasında korelasyon tespit edilemedi. Hemodiyaliz hastalarında serum Fosfor seviyeler artarken iFGF-23 seviyeleri de arttı ve bu iki parametre arasında pozitif korelasyon bulundu. Hemodiyaliz hastalarında iFGF-23 seviyeleri yükseldikçe iPTH, BUN, Kreatinin seviyelerinin de korale bir şekilde yükseldiği görüldü. Transplant sonrasında iFGF-23 seviyelerinin anlamlı oranda düştüğü izlendi. iFGF-23 seviyeleri ile iPTH seviyeleri arasında pozitif güçlü korelasyon bulundu. Hemodiyaliz grubunda, serum cFGF-23 seviyeleri kontrol grubuna göre yüksekti. cFGF-23 ile iPTH ve Kreatinin seviyeleri arasında pozitif güçlü korelasyon bulundu. Transplant hasta grubunda cFGF-23 seviyelerinin hemodiyaliz hasta grubuna göre düştüğü görüldü. cFGF-23 ile iPTH ve sKlotho arasında pozitif korelasyon tespit edildi. Hemodiyaliz hasta grubunda sKlotho seviyelerinin kontrol grubuna göre anlamlı derecede düştüğü izlendi. Transplant hasta grubunda sKlotho düzeyleri hemodiyaliz hasta grubuna göre anlamlı derecede yükseldiği saptandı. sKlotho düzeyi transplant hasta grubunda kontrol grubuna göre düşük olmakla birlikte istatiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. 1,25 (OH)₂ D₃ düzeyleri transplant hasta grubunda hemodiyaliz hasta grubuna göre anlamlı derecede yüksek olduğu saptandı. Bununla birlikte transplant hasta grubuyla kontrol arasında anlamlı bir fark bulunmadı. Sonuç olarak çalışmamızda böbrek transplantı yapılan hastalarda hemodiyaliz hastalarına göre birçok parametrede önemli ölçüde düzelme olmakla birlikte SHPT’nin etkisinin devam etmekte olduğu görülmektedir. Hemodiyaliz hastalarında iFGF-23’ün, transplant hastalarında cFGF-23’ün prognoza önemli katkı sağlayacağını düşünmekteyiz.
Anahtar Kelimeler : FGF-23, Klotho, Böbrek Transplantı, Hemodiyaliz