KAYNAŞTIRMA ORTAMLARINDA ÖĞRENİM GÖREN 9. SINIF TOTAL GÖRME ENGELLİ ÖĞRENCİLERE HARİTA BİLGİSİNİN ÖĞRETİMİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Murat TANRIKULU

Danışman: ÜLKÜ ESER ÜNALDI

Özet:

Araştırmanın amacı, ortaöğretim kaynaştırma okullarının 9. sınıflarında öğrenimlerine devam eden total görme engelli öğrencilerin coğrafya dersinde harita bilgisi konularının öğretiminde karşılaştıkları sorunlar, bu sorunlara çözüm önerileri ve uygulanacak öğretim yöntemiyle daha iyi öğrenmenin gerçekleştirilebileceğinin ortaya konmasıdır. Araştırmada, tek grup ön test, son test deneysel deseni kullanılmıştır. Ön test ve son test yöntemi, öğrencilerin geçmişte öğrendikleri ya da hâlen var olan bilgi durumunu test ederek öğrencinin ilgili konuyla ilgili ne bildiğini ve bilmediğini ortaya koyan bir yöntemdir. Araştırma, MEB'e bağlı ortaöğretim düzeyindeki iki farklı kaynaştırma okulunun (Halide Edip Lisesi ve Cumhuriyet Lisesi) farklı 9. sınıf şubelerinde okuyan total görme engelli 6 kız ve 5 erkek öğrenciyle (N=11) 2009-2010 öğretim yılında yürütülmüştür. Ölçülecek ve öğretilecek harita becerileri ise MEB, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Program Dairesi Başkanlığınca hazırlanarak 2005 yılında yine Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'nca kabul edilen coğrafya dersi 9. sınıf programının A. 9. 3, 4, 5, 6, 10, 11 ve C. 9. 1, 3, 5, 7 kazanımlarıdır. Uygulanan ön test yöntemiyle öncelikle total görme engelli öğrencilerin harita ve uygulamalarıyla ilgili ne bildikleri ölçülmüştür. Bunun için 45 adet çoktan seçmeli test sorusu hazırlanmış, bu sorularının uygunluğu konusunda akademisyenlerden uzman değerlendirmesi ve uygulanabilirliği konusunda da MEB, Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğünden izin alınmıştır. Ön test sonuçlarına göre bir öğretim programı hazırlanarak uygulanmış ve son test yöntemiyle de gelinen nokta tekrar ölçülmüştür. Bulgular, ön test sonucuna göre total görme engelli öğrencilerin harita bilgisi konusunda oldukça yetersiz bir bilgi düzeyine sahip olduğunu göstermiştir. Ancak uygulanan öğretim yöntemiyle bu bilgi düzeyinin önemli ölçüde yükseldiği son test sonuçlarının değerlendirilmesiyle ortaya konmuştur. Farklı öğrenim düzeylerine sahip 9. sınıf total görme engelli öğrencilerin ön test, öğretim programı ve son test sonrası harita bilgisinin öğretimiyle ilgili olarak anlamlı bir farkın olduğu saptanmıştır. Buna bağlı olarak bulgular; 9. sınıf total görme engelli öğrencilerin geçirilen süreçte harita bilgi düzeylerinin tatmin edici bir noktaya geldiği, uygulanan öğretim tekniklerinin yararlı ve etkili olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda total görme engelli öğrencilere harita bilgisi ve diğer coğrafya konularının öğretimine yönelik yapılabilecekler konusunda öneriler sunulmuştur.