Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Öğrenci: FATİH ALUÇDİBİ
Danışman: GÜLAY EKİCİ
Özet:Bu araştırmanın temel amacı, ortaöğretim öğrencilerinin biyoloji dersi motivasyon düzeylerine biyoloji öğretmenlerinin sınıf yönetim profillerinin etkisinin değerlendirilmesini belirlemektir. Bu araştırmanın evrenini, 20092010 Eğitim-Öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı genel ortaöğretim okullarında öğrenim gören 9.,10.,11. ve 12. sınıf öğrencileri ve bu öğrencilerin biyoloji dersini veren biyoloji öğretmenleri oluşturmuştur. Örneklemini ise; Ankara ili merkez ilçelerine bağlı genel ortaöğretim okulları arasından basit tesadüfi yolla seçilmiş 9.,10.,11. ve 12. sınıf öğrencilerinden 3252 öğrenci ve bu öğrencilerin biyoloji dersini veren 110 biyoloji öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada verilerin toplanmasında ölçme aracı olarak Glynn ve Koballa (2006) tarafından hazırlanan Biyoloji Dersi Motivasyon Anketi ve Kris (1996a) tarafından hazırlanmış olan Sınıf Yönetimi Profili Envanteri kullanılmıştır. Araştırmada ölçme araçlarından elde edilen veriler SPSS 15.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde yüzde, frekans, bağımsız t-testi, tek yönlü varyans analizi, tek yönlü regresyon analizi ve pearson korelasyon katsayısı analizlerinden ve içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesiyle elde edilen genel sonuçlar şöyledir; 1- Öğrencilerin orta düzeyde biyoloji dersi motivasyon düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. 2- Kız öğrencilerin motivasyon puanlarının erkek öğrencilerin motivasyon puanlarından daha yüksek olduğu saptanmıştır. 3- Sınıf düzeyine göre yapılan değerlendirmede 11. sınıf öğrencilerinin biyoloji dersi motivasyonu, en yüksek değerlere sahipken, 9. sınıf öğrencilerinin biyoloji dersi motivasyonu en düşük değerlere sahiptir. 4- Öğrencilerin biyoloji dersi motivasyonu, öğrencilerin genel akademik başarı düzeyleriyle doğru orantılı olduğu, başarı düzeyi yükseldikçe motivasyonlarının da arttığı görülmüştür. 5- Kadın öğretmenlerin öğrencilerinin biyoloji dersi motivasyon düzeyinin biyoloji öğrenmede sorumluluk, biyoloji öğrenmede güven ve biyoloji sınavlarında endişe boyutları puanları erkek öğretmenlerin öğrencilerinin puanlarından yüksek bulunmuştur. Diğer yandan, erkek öğretmenlerin öğrencilerinin dışsal motivasyon puanları kadın öğretmenlerin öğrencilerinin puanlarından yüksektir. 6- Öğretmenlerin kıdem düzeyine göre yapılan değerlendirmede, biyoloji dersi motivasyonu, 15 yıl ve altı kıdeme sahip öğretmenlerin öğrencilerinde en yüksek değerlere sahipken, 16-20 yıl arası kıdeme sahip öğretmenlerin öğrencilerinde en düşük değerlere sahiptir. Bu sonuç kıdemi yüksek olan öğretmenlerin öğrencilerini motive etmekte problem yaşadıklarını göstermektedir. 7- Biyoloji öğretmenlerinin sınıf yönetimi profilleri dağılımının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Diğer taraftan, tespit edilen ortalamalara göre öğretmenlerin orta düzeyde Otoriter Öğretmen, Başıboş Öğretmen ve Aldırmaz Öğretmen davranışı gösterdikleri belirlenirken, yüksek düzeyde Takdir Edilen Öğretmen davranışı gösterdikleri anlaşılmaktadır. 8- Kadın öğretmenlerin sınıf yönetimi puanları, erkek öğretmenlerden yüksektir. Diğer yandan kadın öğretmenler, takdir edilen, başıboş ve aldırmaz öğretmen davranışlarını erkek öğretmenlerden daha çok göstermektedir. Erkek öğretmenlerin otoriter öğretmen davranış puanları, kadın öğretmenlerden yüksek bulunmuştur. 9- 16-20 yıl arası kıdeme sahip öğretmenlerin sınıf yönetimi ortalamaları en yüksek değerde bulunmuştur. En düşük sınıf yönetimi puanına sahip kıdem ise 21 yıl ve üzeri bulunmuştur. Ayrıca, 16-20 yıl arası kıdeme sahip öğretmenler takdir edilen, başıboş ve aldırmaz öğretmen davranışlarını diğer kıdem gruplarına göre daha sıklıkla göstermektedir. Otoriter öğretmen davranışını ise en yüksek sıklıkla 21 yıl ve üzeri kıdeme sahip öğretmenler sergilemektedir. 10- Başıboş sınıf yönetimi profiline sahip öğretmenlerin öğrencilerinin biyoloji dersi motivasyonu yüksek değerlerde bulunurken, Aldırmaz sınıf yönetimi profiline sahip öğretmenlerin öğrencilerinin biyoloji dersi motivasyonu daha düşük düzeyde bulunmuştur. 11- Öğrencilerin biyoloji dersi motivasyon puanları ile içsel motivasyon, biyoloji öğrenmeye ilgi, biyoloji öğrenmede sorumluluk, biyoloji öğrenmede güven boyutları arasında yüksek ve doğrusal bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Bunun yanında, öğrencilerin biyoloji dersi motivasyon puanları ile dışsal motivasyon boyutu puanları arasında orta düzeyde, öğrencilerin biyoloji dersi motivasyon puanları ile biyoloji sınavlarında endişe boyutu puanları arasında da düşük düzeyde ve pozitif bir ilişkiden bahsetmek mümkündür. Ayrıca, biyoloji sınavlarında endişe boyutu ile biyoloji öğrenmeye ilgi ve biyoloji öğrenmede sorumluluk boyutları arasındaki ilişkiler hariç, tüm boyutlar arasındaki ilişkiler istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. 12- Biyoloji öğretmenlerinin sınıf yönetimi profillerinin, öğrencilerin biyoloji dersi motivasyon düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olmadığı anlaşılmaktadır. Bu sonuç, biyoloji öğretmenlerinin sınıf yönetimi profillerinin öğrencilerin biyoloji dersi motivasyon düzeylerine etkisinin olmadığını göstermektedir.