Ramms sayısal modeli ve Bozdağ uygulaması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: LEVENT BÜTÜN

Danışman: ÖNDER KOÇYİĞİT

Özet:

Çığ, insan yaşamını etkileyen ve uzun yıllardır bilim insanları tarafından araştırılan bir doğa olayıdır. Özellikle çığ patikası altında bulunan yerleşim bölgelerinin çığ tehlikesine maruz kalıp kalmadığının tespiti önemlidir. Günümüzde bu çalışmalar çığın dinamik olarak modellenmesini sağlayan bilgisayar yazılımları ile birlikte yapılmaktadır. Yazılımların temelini oluşturan matematiksel modellerin gelişimleri 1955'li yıllara dayanmaktadır. Konu ile ilgili ilk bilgisayar uygulamaları ise 1980'li yıllarda başlamış olup günümüzde geliştirilerek devam etmektedir. Türkiye'de model çalışmalarının başlangıcı oldukça yeni olup Avrupa Alp Dağları için geliştirilmiş modellerin ülkemizdeki uygulamaları da sınırlı sayıdadır. Bu nedenle, bu tez kapsamında, İsviçre'de geliştirilen bir sayısal dinamik simülasyon programı temin edilerek Türkiye'de belirlenen bir pilot bölge üzerinde uygulaması yapılmış, elde edilen model sonuçlarının uygulanabilirliği tartışılmıştır. Uygulama alanı olarak, önceden çığ olayı yaşanmış İzmir ili Ödemiş ilçesi Bozdağ mevkiinde bulunan kayak merkezi seçilmiştir. Çığ zarar azaltma çalışmalarında kullanılan ve program temel çıktılarından elde edilen çığ derinliği, hareket hızı, basınç ve durma mesafesi sonuçları, seçilen alanda meydana gelmiş çığ verilerinin bir kısmı ile karşılaştırılmıştır. Kopma derinliği ve yineleme periyodu gibi çığ başlangıç parametrelerinin, fiziksel olaydaki etki önemlerinin belirlenmesi amacıyla farklı senaryolar kurgulanarak gerçekleştirilen simülasyonlardan elde edilen bulgular, programın meydana gelen bir çığın modellemesi konusundaki başarısını göstermiştir.