Dünya Ülkelerinin Sosyal Gelişmişlik Bakımından Etkinliklerinin Veri Zarflama Analiziyle İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aydın Ertaş

Danışman: HÜLYA OLMUŞ

Özet:

Bu çalışma, veri zarflama analizinin sosyal gelişmişlik bakımından uygulanabilirliğine dikkat çekilmesi açısından önem atfetmektedir. Sosyal gelişmişlik çağımızın en büyük sorunlarındandır. Bu sorunu aşma adına verilen birçok emek bazen boşuna çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı veri zarflama analizi kullanılarak belirli çıktı değişkenlerine göre dünyadaki 102 ülkenin sosyal gelişmişlik bakımından performans değerlerini belirlemektir. 102 ülke bulundukları kıtalara göre ayrılmak üzere performans değerleri incelenmeye çalışılmıştır. Bu kıtalar Afrika, Avrupa, Asya ve Amerika olmak üzere 4 kıta üzerinden çalışma yapılmıştır. Burada amaç bu kıtalardaki etkin ve etkin olmayan ülkeleri ortaya çıkarmaktır. Ayrıca sosyal gelişmişlik bakımından Afrika, Avrupa, Asya ve Amerika kıtalarında bulunan 102 tane dünya ülkesinin 2016-2018 yıllarını kapsayan üç yıllık dönemdeki her yıl için iki yıllık periyotlar bazında pencere analizi uygulanmaya çalışılmıştır. Bunlara ek olarak Malmquist Toplam Faktör Verimlilik İndeksi ile sosyal gelişmişlik bakımından Afrika, Avrupa, Asya ve Amerika kıtalarında bulunan 102 tane dünya ülkesinin etkinlik değerlerindeki değişim incelenmiş ve bu değişimin kaynağı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Analizlerdeki hesaplar yapılırken DEAP 2.1 ve EMS 1.3 paket programlarından yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucunda oluşan değerler 102 tane dünya ülkesinin 2016-2018 yılları bazında sosyal gelişmişlik bakımından etkinlik konumunun belirlenmesine ve öneriler sunulmasına katkı sağlamıştır