Meta estetiği kavramının endüstriyel seramik tasarım eğitimindeki yerinin üniversite ve fabrika bağlamında incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: AYŞE GÜL ÇETİN

Eş Danışman: REYHAN YÜKSEL GEMALMAYAN, ŞENİZ AKSOY

Özet:

Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmelerin süratle ilerlediği çağımızda üretim biçimindeki değişiklikler yaşam biçimlerine ve tüketim alışkanlıklarına yansımıştır. Endüstriyel alanlarda her gün yeni tasarımlar üretilmekte, üretilen bu tasarımlarda aynı hızla tüketilmekte, her şey metalaşmaktadır. Oluşan bu hızlı döngü, insanların metaları tüketirken düşünme yetisinin kaybolmasına neden olmaktadır. İnsanların neden tükettiği, tüketirken göz önünde bulundurduğu değerlerin neler olduğu, tarihsel verilere dayandırılarak incelenmiştir. Bu döngünün devamlılığını sağlayan önemli unsurlardan birisi de eğitim süreçleridir. Araştırmada meta estetiği kavramının endüstriyel seramik tasarım eğitimindeki yerini üniversite ve fabrika bağlamında ele alınmıştır. Endüstriyel seramik tasarımı dersinde meta estetiği kavramının ne kadar anlatıldığı ve fabrikaların tasarımlarını yaparken ürettiği ürünlerin estetik boyutunu ne oranda göz önünde bulundurduğu ve bunun tüketiciye yansıması incelenmiştir. Alım satım değeri olan tüketicinin tercih ettiği metaların, estetik unsurları eğitim, tasarım, üretim ve tüketim boyutlarında tartışılmıştır. Nitel bir araştırma olan çalışma, durum çalışması desenindedir. Araştırmanın örneklemini tipik durum örneklemesi yöntemi ile seçilmiş 10 öğretim elemanı ve 17 tasarımcı oluşturmaktadır. Çalışma grubuna araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanarak, içerik analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarında meta estetiği kavramının anlatımına üniversitelerde çok az yer verildiği, öğrencinin meta estetiğini çalışmalarına yansıtmasında zorluklar yaşadığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu durumun öğrenci seçimi ve ders eğitim programıyla da ilgili olduğu gözlenmiştir. Çalışma hayatına başlayan tasarımcılar, üniversite eğitim sürecinde meta estetiğine ilişkin eğitim almadıkları, fabrika çalışma koşulları ve üretim biçimlerini bilmedikleri için zorlanmışladır. Bu bağlamda üniversite fabrika işbirliğinin; öğrencinin eğitim sürecini doğru yönlendirmesi, meta estetiği kavramını öğrenmesi, mezuniyet sonrası istihdamı için gerekli olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.