Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esin KARAMAN
Danışman: Esra Özkan Yazgan
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Kültürel miras alanlarına yönelik doğal etkenler ve insanların neden olduğu çeşitli afet riskleri söz konusudur. Özellikle Dünya miras alanlarında kültürel mirası tehdit eden risklerin, etkili stratejiler ile yönetilmesi ve afet risklerine karşı önlem alınmasına ilişkin çalışmalar son yıllarda artmıştır. Tez kapsamında, Türkiye’de kültürel miras alanlarını tehdit eden afet risklerinin belirlenmesi ve bu risklere karşı önlem alınması çalışmalarına katkı koymak amacıyla, Ankara Arslanhane Camii “afet riskleri” konusu özelinde ele alınmıştır. Ankara Tarihi Kent Merkezinde yer alan Arslanhane Camii, 2018 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne dâhil edilmiş, 2023 yılında UNESCO Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Arslanhane Cami, 13. yy sonları ile 14. yy başları arasında inşa edilmiş, Türkiye'nin beş farklı ilinde bulunan beş tarihi camiden birisidir. Genellikle kesme taş malzemenin kullanıldığı Anadolu-Türk cami mimarisinde, ahşap taşıyıcılı söz konusu camiler, özel bir yapı grubunu oluşturmaktadır. Bu yapı grubunun önemli bir temsilcisi olan, 13.yy’da inşa edilen Arslanhane Camii’nin yakın çevresinde yer alan geleneksel kent dokusu ile birlikte geleceğe aktarılmasında, olası risklere ilişkin tespitler önemli bir noktadır. Arslanhane Cami’nin taşıyıcı sisteminin tümünün ahşap olması, yapının bulunduğu yönetim alanı içerisinde çok sayıda ahşap strüktürlü sivil mimarlık örneğinin bulunması, olası yangın durumunda hızlı bir şekilde yayılması tehlikeleri göz önüne alındığında, yapı ve çevre ölçeğinde yüksek afet riskleri söz konusudur. Tezin amacı, Arslanhane (Ahi Şerafettin) Camii ve çevresinin, deprem, yangın, sel-su baskını, kuraklık vb. afet riskleri bakımından irdelenmesidir. Bu kapsamda, UNESCO Dünya Miras alanlarına yönelik “risk” konulu çalışmalar incelenerek, literatür taraması ve arşiv araştırması aracılığıyla afet riskleri analiz edilmiştir. Sonuç olarak tez, UNESCO Dünya Mirası niteliği taşıyan Arslanhane Cami’nin korunması ve gelecek nesillere aktarılması için önem taşıyan “afet riskleri” başlıklarının belirlenerek, afet risk analizi çalışmalarına veri sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler : Dünya miras alanları, Arslanhane (Ahi Şerafettin) Camii, afet riskleri, risk yönetimi