Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EZGİ ŞEREFOĞLU KAYA
Danışman: Fatih Şahin
Özet:
Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel yabancılaşmaları arasındaki ilişkide kolektif öğretmen yeterliğinin rolünü saptanmaktır. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Ankara'nın öğretmen sayısı en fazla olan üç merkez ilçesindeki resmi ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi çok aşamalı örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olup 436 öğretmenden oluşmaktadır. Birinci aşamada tabakalı örnekleme yöntemi; ikinci aşamada basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak Örgütsel Yabancılaşma Ölçeği, Dağıtımcı Liderlik Envanteri ve Kolektif Öğretmen Yeterliği Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan verilerin çarpıklık ve basıklık değerleri incelenerek dağılımlarının normal olduğu sonucuna ulaşılmış ve parametrik testler uygulanmıştır. Verilerin analizi için SPSS 26.00 ile tanımlayıcı istatistikler, ilişkisel tarama modeli ve R programı ile yapısal eşitlik modellemesi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarına yönelik algıları ve kolektif yeterlik düzeyleri "yeterli"; öğretmenlerin örgütsel yabancılaşma düzeylerinin ise "düşük" olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçları okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile örgütsel yabancılaşma arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki görülmüştür. Kolektif yeterlik ile örgütsel yabancılaşma arasında negatif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin kolektif yeterlikleri arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Kolektif öğretmen yeterliğinin rolüyle ilgili olarak, öğretmenlerin okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarına yönelik algıları ile öğretmenlerin örgütsel yabancılaşmaları arasındaki ilişkide öğretmenlerin kolektif yeterlik algılarının kısmi aracılık ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları doğrultusunda okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları benimsemesinin öğretmenlerin örgütsel yabancılaşma yaşama risklerini azaltmak ve kolektif öğretmen yeterliklerini güçlendirmek açısından önemli olduğu söylenebilir. Bu araştırma kolektif öğretmen yeterliğinin okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ve öğretmenlerin örgütsel yabancılaşmaları arasındaki ilişkide oynadığı rol ile ilgili daha açıklayıcı bilgilere ulaşma fırsatı sağlayabilir.