Sezgisel kümelere dayalı bulanık regresyon analizi ve uygulamaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞENUR AKIN VARGELOĞLU

Danışman: HAMZA GAMGAM

Özet:

Gerçek yaşam problemlerinde karşılaşılan belirsizliklerin analizi için bulanık mantığa dayalı yöntemlerin kullanımı hızla artmaktadır. Belirsizlikler içeren karmaşık sistemlerin modellenmesinde, klasik regresyon analizinin alternatifi olarak bulanık regresyon analizi kullanılmaktadır. Öte yandan, sezgisel bulanık regresyon analizi ile bir sistemin girdi ve çıktı değişkenleri arasındaki belirsizlikler daha detaylı bir şekilde incelenebilmektedir. Bu tez çalışmasında, en küçük karelere dayanan sezgisel bulanık regresyon analizi, teorik yapısı ve uygulamaları ele alınmıştır. Sezgisel bulanık kümelere dayalı regresyon analizi yöntemi ile daha iyi tahmin ediciler elde edilmesi amaçlanmıştır. Literatürde bulunan çeşitli veri setleri için klasik, bulanık ve sezgisel bulanık regresyon modelleri tahmin edilmiştir. Ayrıca sezgisel bulanık regresyonun gerçek yaşamda uygulanabilirliğinin gösterilmesi amacı ile bir işletmenin tedarikçi seçim problemi ele alınmıştır. Klasik, bulanık ve sezgisel bulanık regresyon modellerine ilişkin tahmin ediciler, iyi bilinen performans ölçütlerinden artık kareler ortalamasının karekökü kriterine göre değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler, sezgisel bulanık regresyon modellerinin daha iyi sonuçlar verdiğini göstermiştir. Ayrıca, sezgisel bulanık regresyon modellerinin geçerlilikleri, çapraz doğrulama yöntemi kullanılarak incelenmiştir.