Meteorolojik Parametrelerin Deniz Suyu Seviyesi Değişimlerine Etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Erhan Coşkun

Danışman: LALE BALAS

Özet:

Türkiye kıyısal su kütlelerinde oluşan seviye değişimleri üzerinde gelgit etkisi azdır. Bu nedenle Türkiye kıyılarında deniz suyu seviye değişimleri, hava basıncı ve rüzgar parametrelerinin değişimlerinden büyük ölçüde etkilenmektedir. Bu çalışma ile meteorolojik değişimler, deniz suyu seviyesi değişimleri ile ilişkilendirilmiştir. Uygulama alanı olarak İzmir İç Körfezi seçilmiştir. Harita Genel Komutanlığı'nın Menteş istasyonuna ait 1999-2016 yılları arası deniz seviyesi, rüzgar hızı ve yönü ve basınç verileri kullanılmıştır. Menteş istasyonunda deniz seviyesinden 4 metre yukarıda ölçülen rüzgar verileri logaritmik rüzgar profili yasası kullanılarak 10 metre seviyesine çıkarılmıştır. Deniz seviyesinden gelgit etkisinin elimine edilmesi için de 25 saatlik yürüyen ortalama filtresi kullanılmıştır. Gelgit etkisi çıkarıldıktan sonra geriye kalan deniz seviyesi verilerine olan basınç etkisi ele alınmıştır. Ters barometre etkisi olarak adlandırılan 1 mb basınç artışına denk gelen 1 cm deniz seviyesi düşüşü hesaplanarak, deniz seviyesi verisinden basınç etkisi de çıkarılmıştır. Geriye kalan veri için rüzgar analizleri yapılmış, deniz suyu seviyeleri ile rüzgar hızı ve yönü ilişkisi incelenmiştir. Kuzeyden ve doğudan esen rüzgarın deniz seviyesini artırdığı, güneyden ve batıdan esen rüzgarların ise deniz seviyesini azalttığı görülmüştür. Lokal meteorolojik katkının, bölgedeki deniz seviyesi değişimlerinde en önemli katkıyı yaptığı gözlenmiştir. İzmir Körfezi'nde deniz seviyesi değişimleri en çok gelgit ve rüzgar sürüklemesi kombinasyonundan meydana gelmektedir. Gelgit etkisi ortalama değerlerde ±23 cm ye ulaşırken, ortalama rüzgar sürüklemesi etkisi 50 cm yüksekliğe ulaşmaktadır.