Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fahriye Ayça Çetin
Danışman: MUSTAFA AYDOĞDU
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Günümüzde artan insan nüfusu ve sanayileşme ile birlikte kaynaklarımızın bilinçsiz tüketimi bireylerin doğaya yaptığı baskının boyutunu arttırmıştır. Doğal dengenin bozulması ve beraberinde oluşan çevre sorunları insanların yaşam tarzlarını ve tüketim alışkanlıklarını yeniden ele almasını ve çevreye yönelik kontrol edici düzenlemeler yapılmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda ekolojik ayak izi, bireylerin doğaya yaptığı baskının boyutunu göstererek bireylere sürdürülebilir tüketici kimliği kazandırmak için oldukça etkili bir çevre eğitim aracıdır. Buradan yola çıkarak araştırmanın amacı, 8. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir yaşama yönelik tutum, farkındalık ve davranışlarını değiştirmede Fen ve Teknoloji dersinde ekolojik ayak izi uygulamalarının etkisini incelemektir. Bu çalışmada deney ve kontrol gruplarının yer aldığı ön test-son test kontrol gruplu deneysel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Kazan ilçesindeki Kazan Ortaokulu'nun 8. sınıf şubelerinin Fen ve Teknoloji dersinde yürütülmüştür. Seçkisiz atama ile bir sınıf deney grubu (N=40), diğer sınıf ise kontrol grubu (N=37) olarak seçilmiştir. Uygulamalar deney grubunda sürdürülebilir kaynak kullanımı ve ekolojik ayak izi konularında öğrencilerin aktif katılımını içeren öğrenci merkezli öğretim etkinlikleri ile, kontrol grubunda ise düz anlatım tekniği ile 8 hafta süresince gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, her iki grup için ön test ve son test olmak üzere "Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum Ölçeği", "Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık Ölçeği", "Çevre Sorunlarına Yönelik Davranış Ölçeği" ve sadece deney grubu için "Ekolojik Ayak İzi Hesaplama Anketi" kullanılmıştır. Deney grubu öğrencilerinin ekolojik ayak izleri web tabanlı ekolojik ayak izi hesap makinesi kullanılarak hesaplanmıştır. Elde edilen tutum, farkındalık ve davranış ölçeği verileri Microsoft Excel 2007 elektronik tablo programı ve SPSS 15 istatistik analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistik teknikleri, bağımsız ve bağımlı gruplar t-testinden faydalanılmış ve anlamlılık düzeyi 0,05 kabul edilmiştir. İstatistiksel olarak yapılan analizler sonucunda deney ve kontrol gruplarının ön test tutum, farkındalık ve davranış puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olmadığı gözlenmiştir. Çalışmanın sonunda ise tüm ölçeklerden alınan son test ortalamalarının deney grubu lehine anlamlı şekilde farklılık gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. Ekolojik ayak izi hesaplamaları sonucunda ise deney grubu öğrencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonrasındaki ayak izleri ortalamaları karşılaştırıldığında genel olarak ekolojik ayak izlerinin azaldığı görülmüştür. Sonuç olarak, sürdürülebilir yaşama yönelik verilen ekolojik ayak izi eğitimi uygulamalarının, öğrencilerin çevre sorunlarına yönelik tutum, farkındalık ve davranışlarının değiştirilmesinde etkili olduğu ve araştırmanın amacına hizmet ettiği görülmektedir.