Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TEMEL EĞİTİM ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Işık Tümay Alper
Danışman: İlkay Ulutaş
Özet:
Bu araştırma, “Yaratıcı Hareket Eğitimi”nin 5-6 yaş çocuklarının yaratıcı düşünme
becerileri, harekette yaratıcılık düzeyleri ve kendini gerçekleştirme düzeylerine etkisini
belirlemek amacıyla yapılmıştır. “Yaratıcı Hareket Eğitimi”nin çocukların yaratıcı düşünme
becerileri, harekette yaratıcılık düzeyleri ve kendini gerçekleştirme düzeyleri üzerindeki
etkisini belirleyebilmek amacıyla yarı deneysel modelde eşleştirilmiş desen kullanılmıştır.
Çalışma grubunu 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Adıyaman il Milli Eğitim Müdürlüğüne
bağlı anaokullarında eğitim görmekte olan beş-altı yaş grubu çocuklar arasından belirlenen
20’si deney 20’si kontrol grubunda olmak üzere toplam 40 çocuk oluşturmuştur. Deney
grubuna 11 hafta boyunca “Yaratıcı Hareket Eğitimi Programı” uygulanmıştır. Kontrol
grubu ise 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı kapsamında verilen günlük eğitim akışına
devam etmiştir. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Torrance Yaratıcı Düşünme Testi”,
“Torrance Eylem ve Harekette Yaratıcı Düşünme Testi” ve “Demoulin Çocuklar İçin Benlik
Algısı Ölçeği (5-6 yaş)” aracılığıyla elde edilmiştir. Elde edilen veriler dağılımın normalliği
ön koşulunun sağlandığı alt boyutlarda, deney-kontrol grubu son test karşılaştırması ve
verilen eğitimin etkililiğinin değerlendirilmesi amacıyla ANCOVA; “Demoulin Çocuklar
İçin Benlik Algısı Ölçeği (5-6 yaş)”nin deney-kontrol gruplarına ait puanların düzeylerini
belirlemek için Bağımsız Gruplar T-Testi; son test – izleme testi karşılaştırmaları amacıyla
Bağımlı Gruplar T-Testi; dağılımın normalliği koşulunun sağlanmadığı alt boyutlarda,
deney-kontrol grubu son test karşılaştırması için Mann-Whitney U testi; son test – izleme
x
testi karşılaştırmaları amacıyla Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılarak analiz edilmiştir.
Araştırmanın sonucunda, deney ve kontrol gruplarının “Torrance Yaratıcı Düşünme Testi”
ve “Torrance Eylem ve Harekette Yaratıcı Düşünme Testi” son test puanları arasında deney
grubu lehine anlamlı bir farkın olduğu (p<0,05) ve verilen eğitimin etkililiğinin yüksek
olduğu tespit edilmiştir (η2≥0,15). Deney ve kontrol gruplarının “Demoulin Benlik Algısı
Ölçeği” son test puanları arasında anlamlı bir farkın olmadığı (p>0,05); “Öz Yeterlilik”, “Öz
Saygı” ve “Benlik Algısı” alt boyutlar açısından verilen eğitimin etkisinin düşük olduğu
tespit edilmiştir (η2≤0,05). “Torrance Yaratıcı Düşünme Testi” “Şekilsel Orijinallik”,
“Başlıkların Soyutluğu”, “Zenginleştirme”, “Erken Kapamaya Direnç” ve “Yaratıcı
Kuvvetler” alt boyutlarında izleme testi lehine anlamlı bir fark tespit edilmemiştir (p>0,05).
“Şekilsel Akıcılık” alt boyutunda izleme testi lehine; “Toplam Şekilsel Yaratıcılık”
boyutunda ise son test lehine anlamlı bir fark olduğu sonucu elde edilmiştir (p<0,05).
“Torrance Eylem ve Harekette Yaratıcı Düşünme Testi”nin “Harekette Akıcılık”, “Hayal
Gücü” alt boyutları ve “Toplam Harekette Yaratıcılık” boyutunda izleme testi lehine anlamlı
bir fark olduğu sonucu elde edilmiştir (p<0,05). “Harekette Orijinallik” alt boyutunda ise
izleme testi lehine anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Bu bulgular doğrultusunda
“Yaratıcı Hareket Eğitimi”nin 5-6 yaş çocuklarının yaratıcı düşünme becerileri ve harekette
yaratıcılık düzeylerine yüksek düzeyde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Yaratıcılık, Yaratıcı Hareket, Kendini Gerçekleştirme, Okul Öncesi
Eğitim