Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: ÖZLEM KÜÇÜKŞABANOĞLU
Danışman: EKREM ZİYA DUMAN
Özet:Kant'ın ifadesiyle mantıktan yoksun tecrübe 'kör''dür (Grünberg, 2005, s. 373). Bundan dolayı mantık, konusu ne olursa olsun (doğa ve kültür), tüm bilimler için tartışmasız ortak bir nitelik durumundadır (Özlem, 1996, s. 19). Mantık, bilginin biçimini analiz eder. Yani güvenilir çıkarımlar yapmak ve doğru düşünmek için uyulması gerekli kuralları içerir (Taylan, 2011, s. 24). Mantık, doğa bilimlerinin deney ve gözlem sonucu elde ettiği verileri akılsal olarak temellendirir, düzenler ve genellemelerine yardım eder. Dolayısıyla bu ilişkiyi açık bir şekilde ortaya koymak önem taşımaktadır. Bu bağlamda doğa bilimlerinin yöntemlerinde mantık nasıl kullanılmaktadır? araştırmanın problemini oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı, doğa bilimlerinin, mantık disiplinin içeriğinden yöntemlerinde nasıl faydalandığını ortaya koymaktır. Bu çerçevede araştırmada fizik, kimya, astronomi ve biyoloji bilimleri ile mantık ilişkisi ele alınmıştır. Kavramsal çerçeve bölümde mantık ve konuları tanıtılmıştır. Fizik, kimya, astronomi ve biyoloji bilimlerinin tanımları, tarihçeleri ve kullandıkları yöntemler tanıtılmıştır. Ayrıca bu konuları tamamlar nitelikte olduğu düşünüldüğü için bilimlerin tarihçeleri, bilimsel yöntem ve bilim felsefesinin yöntem fikrine nasıl yaklaştığını göstermek amacı ile de bilim felsefesi bölümü eklenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi modelinden yararlanılmıştır. Bu bağlamda nitel araştırma; gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı bir araştırmadır (Yıldırım & Şimşek, 2016, s. 41).Doküman incelemesi ise çalışılacak konular ile ilgili olarak yazılı ve basılı belgelerin analizini içerir (Yıldırım & Şimşek, 2016, s. 189). Huygens, ses olaylarıyla ışık olayları arasındaki benzerlikten ilham alarak, ışığın suyun atılan bir taşın meydana getirdiği merkezleri bir daireler şeklindeki dalgaların sonucu olduğunu sezmiştir. Bu örnek, fizik bilimin mantığın bir konusu olan analojiden yararlandığını ortaya koyan araştırma bulgularından bir tanesidir. Araştırmanın son bölümü sonuç ve öneriler bölümüdür. Bu bölümde fizik, kimya, astronomi ve biyoloji bilimlerinin mantığın tanım, bölme, sınıflama, önerme, kıyas ve akıl yürütme gibi konularını kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Örneğin, biyoloji bilimi canlı-cansız arasındaki farkı ortaya koymak için tanım, beş tümel ve sınıflandırmadan faydalanmaktadır. Beşeri bilimler için benzer bir çalışma yapılması araştırmanın önerileri arasındadır.