Doğa – mekan ilişkisini konut mimarisi üzerinden biyofilik olarak okumak


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gizem MISIRLIOĞLU ÇELİK

Danışman: Arzu Özen Yavuz

Özet:

Doğa, tasarımcılar için hem uyum içinde birlikte yaşadığı hem de tasarımlarında yol gösterici bir veri olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada doğa ile ilişkili tasarım yöntemlerinden birisi olan biyofilik tasarım ele alınmıştır. “Biyofili” kavramı, doğa ile uyum ve doğanın yol göstericiliği aracılığı ile bütünleşmeyi kendine ilke olarak benimsemiştir. Literatürde biyofilik yaklaşım insanlığın doğadaki yeri ve doğal çevrenin toplumdaki yeri hakkında incelemeler yapan yaklaşım olarak adlandırılmıştır. Bu çalışma kapsamında da biyofilik yaklaşımın mimari tasarım sürecinde bir tasarım kriteri olarak nasıl ele alındığının incelenmesi amaçlanmıştır. Bunun için insan- doğa ilişkisini içeren konut ve çevresi, biyofilik kriterler öncülüğünde incelenmiştir. İnceleme için yurt içi ve yurt dışından toplam on iki adet konut örneği seçilmiş ve literatürdeki biyofilik tasarım kriterleri doğrultusunda hazırlanan bir analiz tablosu ile irdelenmiştir. Güneş ışığı, doğal havalandırma, suya erişim olanağı, hava koşulları gibi birçok kriterin biyofilik açıdan tasarımcılara yol gösterici olduğu belirlenmiştir. Biyofilik kriterler yurt dışındaki örneklerde bir tasarım ögesi olarak ele alınırken; yurt içindeki örneklerde sınırlı kaldığı ve çoğunlukla bir söylem/satış stratejisi olarak kullanıldığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler : Biyofilik tasarım, konut, tasarım kriterleri, doğa, biyofilik yaklaşım