Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: SEVCAN MAMUR
Danışman: DENİZ YÜZBAŞIOĞLU
Özet:Günümüzde kronik böbrek yetmezliği (KBY) hastalığının görülme sıklığı hızlı bir şekilde artmaktadır. Kronik böbrek yetmezliği olan kişilerde kansere yakalanma sıklığının genel populasyona göre yüksek olduğu bulunmuştur. Bu durumun mekanizması henüz tam olarak bilinmemektedir. Diyaliz tedavisinin genom hasarına yol açması tartışmalı bir konudur. Ayrıca, diyabet kronik böbrek hastalıklarında, kronik böbrek yetmezliğine yol açan en önemli nedendir. Yapılan literatür araştırmalarına göre, diyabeti olan kronik böbrek yetmezliği hastalarının genom hasarıyla ilgili, insan lenfositlerinde yapılmış bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu nedenle bu çalışmada, hemodiyalize giren diyabeti olan ve olmayan kronik böbrek yetmezlikli hastalarındaki olası genetik hasarın, kromozomal anormallikler (KA), kardeş kromatid değişimi (KKD), mikronükleus (MN) ve Comet testleriyle belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada KBY'li hastaların kromozomal anormallik (KA), kardeş kromatit değişimi (KKD) ve mikronükleus (MN) frekansları kontrole göre istatistiksel olarak anlamlı oranda artmıştır. Ayrıca, kronik böbrek yetmezlikli hastaların comet kuyruk uzunluğu ve kuyruk momentinde kontrole göre önemli düzeyde artış belirlenmiştir. Ancak diyabetik ve diyabetik olmayan KBY'li hastalar arasında genotoksisite test sonuçları bakımından bir fark belirlenmemiştir. KBY'li hastaların mitotik indeks (Mİ), replikasyon indeksi (Rİ) ve nükleer v bölünme indekslerinde (NBİ) kontrole göre istatistiksel olarak anlamlı oranda düşüş tespit edilmiştir. Bununla birlikte, diyabetik KBY'li hastalarda, replikasyon indeksi (Rİ) ve nükleer bölünme indeksi (NBİ) diyabetik olmayan KBY'li hastalara göre önemli düzeyde düşmüştür. Ferritin değeri 500 ng/ml'den büyük olan KBY'li hastalarda mitotik indeks (Mİ) önemli düzeyde düşmüştür. Yaşı 50'den küçük olan KBY hastalarının KKD frekansı, yaşı 50'den büyük olan hastalara göre anlamlı oranda artmıştır. Yaşı 50'nin üstünde olan hastalarda nükleer bölünme indeksi (NBİ) önemli oranda azalmıştır. Vücut kitle indeksi (VKİ) 25 (kg/m2)'den büyük olan KBY'li hastalarda, comet kuyruk yoğunluğu ve kuyruk momenti; VKİ'i 25 (kg/m2)'den küçük KBY'li hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı oranda artmıştır. Ayrıca parathormon (PTH) değeri 300 pg/ml'den büyük olan KBY'li hastalarda, PTH'ı 300 pg/ml'den küçük olan KBY'li hastalara göre comet kuyruk uzunluğunda önemli düzeyde artış gözlenmiştir. PTH ve comet kuyruk uzunluğu arasında anlamlı ve pozitif korelasyon olduğu belirlenmiştir. Hemodiyaliz tedavi süresi ile KA, KKD, MN ve DNA hasarı arasında ilişki olmadığı gözlenmiştir. Elde edilen bulgular, hemodiyalize giren KBY'li hastalarda kontrol grubuna göre klastojenik ve mutajenik etkilerin arttığını ve diyabetin ise daha çok hücre çoğalması üzerinde etkili olduğunu göstermiştir.