Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Semra YATAK
Danışman: Emre Ozan Tingaz
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Bu çalışmanın amacı üniversiteli sporcularda öz şefkat ile tükenmişlik arasındaki ilişkide öz eleştirinin aracılık rolünün incelenmesidir. Bununla birlikte, mevcut katılımcılarda öz şefkat, tükenmişlik ve öz eleştirinin cinsiyet ve bireysel ya da takım sporcusu olma durumlarına göre anlamlı şekilde değişip değişmediğini araştırmaktır. Araştırmaya 2022-2023 bahar yarıyılında Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde eğitim gören, takım ya da bireysel spor yapan 263 üniversiteli sporcu katılmıştır. 18 – 43 yaş aralığında üniversiteli sporcuların yaş ortalaması 22.30’dur (SS=1.79). Sporcuların 142’si kadın, 121’i ise erkektir. Çevrimiçi yürütülen bu araştırmada, kişisel bilgi formu ile birlikte öz şefkati ölçmek için “Sporcu Öz Şefkat Ölçeği-Kısa Formu”, tükenmişliğini ölçmek için “Sporcu Tükenmişlik Ölçeği”, öz eleştiriyi ölçmek için “Sporcu Durumluk Öz Eleştiri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 23.00 ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak öz şefkat, tükenmişlik ve özeleştirinin cinsiyete göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı görülmüştür. Ancak takım sporcuları özelinde cinsiyet incelendiğinde, kadın sporcuların erkek sporculara göre daha yüksek öz şefkat puan ortalamasına sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Öte yandan, takım sporcuları tükenmişlik ve öz eleştiri puanlarında cinsiyete dayalı belirgin bir fark saptanmamıştır. Bireysel sporculara bakıldığında ise öz şefkat, öz eleştiri ve tükenmişlik puanlarında cinsiyete dayalı belirgin bir fark bulunamamıştır. Hem takım hem de bireysel sporcular birlikte değerlendirildiğinde, öz şefkat ve öz eleştiri arasında negatif yönde bir ilişki olduğu ve öz şefkatin öz eleştiri için anlamlı bir yordayıcı olduğu sonucuna varılmıştır. Benzer şekilde, öz şefkat tükenmişliği negatif olarak yordarken, özeleştiri tükenmişliği pozitif olarak yordamıştır. Öz şefkat ve tükenmişlik arasındaki ilişkide öz eleştirinin kısmi aracılık rolü olduğu bulgulanmıştır. Her ne kadar kesitsel desende yapılmış bu araştırma sonucunda nedensel bir çıkarım yapmak zor olsa da, mevcut araştırma grubundaki sporcular için, öz şefkati daha yüksek olan sporcuların daha az öz eleştirel düşüncelere sahip olabileceği ve kısmi olarak bu yolla da daha az sporda tükenmişlik yaşayabileceği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler : Öz şefkat, Öz eleştiri, Tükenmişlik, Üniversiteli sporcular