Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Onur TARAKÇIOĞLU
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Muhammet Ali Akcayol
Eş Danışman: Timur Aydemir
Özet:
Uzay araçları, potansiyel sistem hatalarını tolere edebilmeleri amacıyla önceden tanımlanmış hata yönetimi işlevlerini içeren otomatik prosedürlerle donatılmaktadır. Ancak, son zamanlarda uzaya erişim imkanlarının çeşitlenmesi, artan uzay aracı sayısı ve görev karmaşıklığı gibi faktörler, bu araçlarda otomasyondan veriye dayalı otonomiye geçiş yönünde paradigma değişimlerine zemin hazırlamaktadır. Uzay sistemlerinin hatalar karşısında yıkılmazlığı ve emniyet kritik işlevlerin yönetimine ilişkin uygulamalar ile şekillenen bu eğilim özellikle uzayda kenetlenme, derin uzay, Dünya dışı gezegenler, asteroitler veya kuyruklu yıldızlara navigasyon gibi özerklik gerektiren görevlerde daha belirgin bir şekilde gözlemlenmektedir. Geçtiğimiz yıllarda sayıları hızla artan mega uydu takımı yaklaşımı, diğer gezegenlerin dinamik çevresel koşulları, derin uzay belirsizlikleri, modelleme verisi eksikliği veya radyo frekans yayılımındaki önemli gecikmeler nedeniyle uzay keşfi araçlarının hata ve emniyet yönetim sistemlerinin yalnızca model tabanlı yaklaşımlarla geliştirilmesinde önemli eksiklikler yaşanmaktadır. Tez kapsamında uzman hata teşhis, izolasyon ve tekrar devreye alma sistemleri ile yerine getirilmesini desteklemek amacıyla, ortaya çıkması muhtemel hataların veriye dayalı topluluk sınıflayıcılar ile önceden tahmin edilmesine odaklanılmıştır. Araştırma çerçevesinde, proaktif bir hata yönetim yaklaşımı geliştirilmesine çalışılmış ve bu doğrultuda takım uydularda eşik altı hataların tahmini için çoklu ajan mimarisinde tasarlanmış bir hata teşhis ve izolasyon sistemi tanıtılmaktadır.
Anahtar Kelimeler : Yapay zeka, uzay, hata yönetimi, otonomi, makine öğrenmesi