Akut astım atağı nedeniyle çocuk acil serviste tedavi edilip eve gönderilen hastaların değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: ÖZGE ALTUĞ GÜCENMEZ

Danışman: İPEK TÜRKTAŞ

Özet:

Çocuk acil servislerinde astım atağı nedeniyle tedavi edilip taburcu olan hastaların, daha sonra aynı yakınmalarla tekrar acil servise geri gelmeleri klinik pratikte büyük bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bizim bu çalışmayı yapmaktaki öncelikli amacımız; acilde akut atak tedavisi uygulanıp eve gönderilen astımlı çocuklarda, bir hafta içinde aynı şikayetlerle tekrar acile başvuru (nüks) oranlarını ve buna neden olan faktörleri belirlemektir. Çalışmamıza Ocak 2009 - Eylül 2010 tarihleri arasında Çocuk Acil Servisine 3 ay -18 yaş arasında akut astım atağı nedeniyle başvurup, ilk tedavi sonrası acil servisten taburcu edilip eve gönderilen hastalar alınmıştır. Acil servisten taburcu edildikten sonra ebeveynler 3. ve 7. günlerde telefonla aranarak görüşmeler yapılmış, öksürük, hışıltı ve nefes darlığı gibi semptomların devamlılığı, ilaç kullanımı ve tekrar doktora başvuru durumu ailelerle konuşularak öğrenilmiştir. Çalışmaya dahil edilen 600 olgunun 72 sinin (%12,0) ilk 72 saat içerisinde, 16 sının (%2,7) 3-7 gün arasında tekrar doktora başvurduğu saptanmıştır. İlk 72 saat içinde ve 3-7 gün arasında nüks nedeniyle tekrar doktora başvuran ve başvurmayan hastalar yaş ortalamaları, doktora ilk başvurudaki yakınmalarının başlama zamanı, atak şiddetleri, son bir yıl içinde kullandıkları profilaktik tedavi, evde sigara dumanına maruz kalma, acil serviste ipratropium bromide ve sistemik steroid verilmesi, acil servisten eve gönderilirken verilen ilaçlar, son bir yıl içinde astım atağı geçirme ve bu nedenle hastaneye başvurma yönünden incelendiğinde aralarında fark olmadığı saptanmıştır. Daha önce hastaneye yatış öyküsü olan hastaların 3-7 gün arasında nüks nedeniyle doktora tekrar başvuru oranının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Kendilerine evde uygulayacakları tedavi ile ilgili yazılı hareket planı verilmeyen hastaların ilk 72 saat içinde, evde öksürük ve hışıltısı devam eden hastaların da hem ilk 72 saatte, hem de 3-7 gün arasında daha yüksek oranda tekrar doktora başvurduğu görülmüştür. Hernekadar nüks oranları benzer çalışmalara göre daha düşük bulunmuşsa da bizim çalışmamız, hastaların önemli bir kısmının atak tedavisi sırasında ek sağlık hizmeti gereksinimi olduğunu doğrulamaktadır. Bu gereksinimi en aza indirmek için; hastayı ilk gören acil servis doktorlarının tedaviye başlarken hastalığın son bir yıldaki seyrini iyice öğrenip tedaviyi buna göre belirlemeleri, evde tedaviye devam edecek olan hastaya yazılı hareket plan vermeleri ve akut atak sırasında ortaya çıkmış olan inflamasyonu tam kontrol edecek bir ilaç seçerek hastayı eve göndermeleri gerektiği ortaya çıkarılmıştır.