Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEHER ÖZCAN
Danışman: SERÇİN KARATAŞ
Özet:Bu araştırmanın amacı, uzaktan eğitim veren kurumlarda görev alan öğretim elemanlarının çevrimiçi öğretime bağlılıklarının derinlemesine incelenmesidir. Bu bağlamda, öğretim elemanlarının bağlılığının farklı bakış açılarından nasıl ele alındığını değerlendirebilmek için öğretim elemanlarına ek olarak yöneticiler ve destek personel ile çalışılmıştır. Böylece öğretim elemanlarının bağlılığı bütüncül bir bakış açısı ile ele alınabilmiştir. Bu araştırmanın alt amaçları farklı kurumlarda çalışan öğretim elemanlarının; çevrimiçi öğretime bağlılığı nasıl anlamlandırdığının, bağlılıklarını engelleyen ve destekleyen unsurların belirlenmesidir. Diğer alt amaçları ise bağlılıklarını arttırmak için nasıl bir süreç izlenebileceği ve bağlılığı yüksek olan öğretim elemanlarının sürece olan katkısının incelenmesidir. Bu amaçlar doğrultusunda iç içe geçmiş tek durum deseni kullanılmıştır. Katılımcılar çevrimiçi öğretime bağlılığı; uzaktan eğitime inanma, değer verme, kendini geliştirme, öğrenciyi etkin kılma ve hedef kitleyi tanıma olarak ifade etmektedirler. Özellikle uzaktan eğitime inanma alt teması, yüksek düzeyde bağlılık göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bağlılığı anlamlandırma sürecinde ise katılımcıların daha çok dışsal faktörlere (kurumsal/engeller) değindikleri görülürken, içsel faktörler ancak araştırmacının müdahalesi ile ortaya çıkmıştır. Çevrimiçi öğretime bağlılık önünde en çok vurgulanan engellerin teknoloji kaynaklı olduğu dikkat çekmektedir. Öğretim elemanlarının teknolojik anlamda yeterli ve güncel bilgi eksikliği viii de tekno-stres yaşamalarında etkili olduğu görülmüştür. Öğretim elemanlarının çevrimiçi öğretime bağlılıkları önünde karşılaştığı önemli engellerden biri diğeri de öğrenci kaynaklı zorluklardır. Bunun nedeni ise çevrimiçi öğrencilerin bağımsız çalışma becerisi ile ilgili eksiklikleridir. Öğretim elemanlarının bakış açısına göre, ülkemizde uzaktan eğitim veren kurumlar, öğrencilere sorumluluk yüklemekten kaçınmaktadır. Öğrencilerin üzerine düşen sorumlulukların farkında olmaması, öğretim elemanlarının gözünde kendilerine daha çok iş yükü olarak algılanmaktadır. Esnek çalışma ortamı ve farklı kitlelere ulaşma imkânı, öğretim elemanlarının çevrimiçi eğitime olan bağlılıklarına olumlu katkı sağlarken; öğrenciye sağlanan esnekliğin ise öğretim elemanlarının derslerini planlamalarına engel olduğu görülmüştür. Etkileşim söz konusu olduğunda ise, özellikle merkez ve enstitülerde meslektaş etkileşiminin kısıtlı olduğu ve yine bu kurumlarda uzaktan eğitim yönetmelikleriyle ilgili sıkıntılar yaşandığı görülmüştür. Öğretim elemanını destekleyen, görüş ve önerilerine önem veren, süreç hakkında fikrini alan ve liyakatin ön plana çıkmasıyla oluşturulan pozitif kurum kültürünün, öğretim elemanlarının çevrimiçi öğretime bağlılıklarına olumlu katkı sağlamaktadır. Benzer şekilde pozitif kurum kültürünün maddi kaygıların da ikinci plana atılmasında etkili olduğu söylenebilir. Bu araştırma, yükseköğretim kurum yöneticilerine, öğretim elemanı bağlılığı ve çevrimiçi eğitimde niteliğin arttırılması konularında katkıda bulunmaktadır. Aynı zamanda, çevrimiçi eğitimin sorunlarına ve sorunlarına ek olarak, nitelikli çevrimiçi eğitimin uygulanmasında karşılaşılan birçok sorunun çözümüne de öğretim elemanının üst düzeyde bağlılığı ile katkıda bulunmaktadır